| NIEUW!
Met dank aan prof. dr. Tessa Kieboom van het
CBO (Centrum voor Begaafdheidsonderzoek).:
Basisdocumenten voor de leerkracht: fiches hoogbegaafdheid
van de werkmap leerzorg.
Je kan ze via de site
van LetOp of op deze pagina gratis downloaden. De papieren versie werd
aan elke school in Vlaanderen bezorgd in het najaar van 2005.
Over deze fiches zegt minister Frank
Vandenbroucke dit (Bekina Congres 14 oktober 2006 - kijk op de website
van de minister bij Toespraken en rol door naar 14 oktober 2006 voor de
volledige tekst):
"De werkmap 'Leerzorg' kent u allemaal. Ze is intussen uitgegroeid
tot een standaardwerk voor wie naar concrete voorstellen van aanpak van
klasproblemen op zoek is. Ik ben bijzonder tevreden dat problemen die
samenhangen met hoogbegaafdheid in deze map hun plaats hebben gekregen.
Nu ongeveer één jaar na de publicatie van de fiches rond
hoogbegaafdheid hoor ik dat de inhouden doorsijpelen tot in de klassen.
Tot bij de leerkrachten. Daar waar ze moeten terechtkomen. Want zij zijn
het die alle zeilen moet bijzetten opdat de toptalenten in hun klas zich
kunnen ontwikkelen. Samen met het schoolteam en met de scholengemeenschap."
Ouders van hoogbegaafde kinderen hopen, zoals alle ouders, dat hun kind
gelukkig zal opgroeien. Dat het zijn/haar talenten kan ontplooien. Dat
hun kind zichzelf kan realiseren in wat het doet. Dat hun kind kan dromen,
en dat die dromen ook een stuk realiteit worden.
"I've dreamt in my life dreams that have
stayed with me ever after, and
changed my ideas: they've gone through and through me, like wine through
water, and altered the colour of my mind."
(Emily Bronte 1818-1848)
Niet alle hoogbegaafde leerlingen brengen het ver. Sommigen vallen uit
voor ze het diploma van het secundair onderwijs hebben behaald. Anderen
slagen er niet in hogere studies met vrucht te voltooien, alhoewel ze er
zeker de intellectuele capaciteiten voor hebben. En nog anderen komen er
effectief als vanzelf.
Wat is er aan de hand? Het gaat hier toch om slimme kinderen?
Enkele vragen voor zelfonderzoek....
- De hoogbegaafde kinderen en jongeren op uw
school, leren die wel elke dag iets nieuws bij? Of worden ze eerder beziggehouden,
terwijl de andere kinderen iets nieuws leren? Als dit het geval is, ontzeggen
we deze kinderen en jongeren dan niet het basisrecht om elke dag iets
bij te leren? Of is uw school er juiste ééntje van onze
lijst van scholen die aandacht
hebben voor de noden van hoogbegaafden?
- Ervaren sommigen kinderen op uw school, de
school als een compleet tijdverlies? Jammer!! Zij kunnen immers niet,
zoals een volwassene zou doen in een soortgelijke situatie, wegstappen,
om op zoek te gaan naar andere, meer uitdagende zaken. In hoeverre ervaren
zij een gevoel van gevangen te zitten in een systeem dat geen blijf weet
met hen? - Of zijn de hoogbegaafden op uw school juist heel enthousiast
bezig met werken, en blijven ze, elke dag opnieuw, uitgedaagd door uw
aanbod?
- Kunnen hoogbegaafden een goed gevoel van eigenwaarde
ontwikkelen op uw school? Ervaren zij wel eens, zoals elk kind zou moeten
meemaken, het "ja! ik kan het!" gevoel dat volgt op een geslaagde
inspanning?
- Want, stel dat je hoogbegaafden op je school
vooral bezighoudt. Stel dat je standpunt is: "tja, ze komen er vanzelf,
dat is toch leuk voor hen?"....Dan kan zo'n kind geen positieve omgang
met faalervaringen leren. Wat gaat er gebeuren als zo'n kind dat alles
veel te gemakkelijk vindt eens op een klein probleem botst? Wat als het
nog nooit heeft geleerd om te gaan met een faalervaring, nooit heeft geleerd
moeite te doen, omdat alles vanzelf ging? - Of is uw school er ééntje
die er wél voor zorgt dat ook hoogbegaafden op uitdagingsniveau
kunnen werken? dat ze leren vallen én weer rechtveren?
- Vaak worden hoogbegaafden op school, en ook
wel eens in hun privé omgeving, als lastig, onhandelbaar, niet
"normaal" beschouwd. Omdat zehet uitschreeuwen dat ze begrepen
willen worden, op hun geheel eigen, soms lastige en zelfs arrogant overkomende
manier. En net daarom niet begrepen worden... Wie leert hen omgaan met
verschillen? Wie leert hen dat ook zij zich moeten leren uit te drukken
op een manier die voor anderen aanvaardbaar, niet arrogant overkomt? Kan
uw school daar een rol in spelen?
Voor een maatschappij die er prat op gaat een hoogstaand onderwijssysteem
te hebben, waarin iedereen gelijke kansen krijgt, en er zorg is voorzien
voor de minder gefortuneerden, is het niet fraai dat hoogbegaafde kinderen
en jongeren vastlopen in het onderwijs. Voor de kinderen zelf is het soms
dramatisch dat ze niet aan hun trekken komen op school.
Dit is géén pleidooi voor minder zorg voor hen waarvan
iedereen het evident vindt dat zij het nodig hebben: wie net opstapjes
nodig heeft MOET deze ook krijgen. maar mogen wij als ouders van hoogbegaafden
ook hopen dat ook hun noden erkend worden én dat er iets aan wordt
gedaan? Dat zou ons veel zorgen besparen!
Jammer genoeg blijkt dat veel problemen die hoogbegaafde kinderen hebben,
beginnen zodra ze de schooldeur binnenstappen. Zij vervelen zich. Zij zouden
liever op een geheel andere manier leren dan wat er in de klassieke methodes
wordt aangeboden. Zij hebben een sterke zelfsturing en een grote drang
naar weten, maar dat manifesteert zich niet altijd op terreinen die klassiek
in de lessen aan bod komen. Ze vinden geen aansluiting bij leeftijdsgenoten....
En toch zitten onze scholen vol met leerkrachten en begeleiders die het
goed menen met ALLE kinderen. En zijn die andere kinderen nog de kwaadste
niet.
En vanuit het beleid komen er ook meer en meer signalen dat het effectief
de taak is van scholen om OOK hoogbegaafden kwalitatief onderwijs te bieden:
Om het met de woorden van minister Vandenbroucke (Bekina congres, 14
oktober 2006) te zeggen: “Hoogbegaafde leerlingen hebben recht
op kwaliteitsvol onderwijs Op onderwijs dat ook voor hen uitdagend en aanmoedigend
is. Daar is geen discussie over. Elke school of scholengemeenschap moet
ervoor zorgen dat hoogbegaafde leerlingen zich kunnen ontplooien. Ze kan
differentiëren voor de trage leerlingen maar ook voor de snelle leerlingen
en de knappe koppen. Ervoor zorgen dat ze gemotiveerd blijven, dat ze niet
lui worden, het niet te makkelijk hebben.” (lees heel de toespraak
van minister Vandenbroucke even zelf na hier
- kijk bij toespraken en rol naar 14 oktober)
Vandaar dat wij de volgende vragen durven stellen, vanuit de overtuiging
dat niet alleen wij als ouders ons dit afvragen, maar dat er ook wel wat
mensen binnen het onderwijs zoekende zijn:
- Hoe komt het dat kinderen die zeer intelligent
zijn, toch niet altijd naar verhouding presteren op school?
- Waar komt die kwetsbaarheid van de hoogbegaafde
leerlingen vandaan?
- Wat kan het onderwijs doen vandaag, om hoogbegaafden
te helpen hun capaciteiten ten volle te ontplooien?
- Hoe kan het onderwijs soepel inspelen op die
speciale manier van zijn, van leren en van functioneren van hoogbegaafde
kinderen?
- En even belangrijk: hoe kan er een beleid
naar hoogbegaafden toe op punt gesteld worden om op een manier die haalbaar
is binnen de huidige werking van de scholen, een gedegen zorgproject voor
hoogbegaafden een kans te geven om zich ten volle te ontwikkelen?
Wij willen als ouders ons steentje bijdragen, door de informatie die
wij samen hebben gebracht, te delen met andere ouders en mensen die de
hoogbegaafde leerlingen willen helpen in het onderwijs.
Want het is wellicht niet simpel, als leerkracht de platgetreden paden
verlaten. Het vergt moed en volharding, om zogezegde vaste waarden zoals
het ex cathedra onderwijs op basis van vaste methodes en programma's te
verlaten ten voordele van contractwerk, projecten en zelfstandig, gedifferentieerd
werken, waar ALLE kinderen nut van kunnen hebben, niet alleen de hoogbegaafden.
Wij als ouders willen leerkrachten en zorgverbreders daarbij steunen.
Misschien is het goed dat we even een oude definitie van dwaasheid in
herinnering brengen:
"Een dwaas... is degene die in zijn leven
nooit geëxperimenteerd heeft"
(E. Darwin)
Als u, leerkracht of (zorg)verantwoordelijke in een school,
beroep zou willen doen op ouders om bepaalde vragen te stellen, of om hulp
te krijgen bij de uitwerking van een project dat voor hoogbegaafden van
nut is: mail ons. Wij proberen mensen te vinden die een handje toesteken.
U zult verbaasd zijn van wat ouders allemaal willen en kunnen doen.
Een beetje een stout citaat, waarvan wij hopen dat onze
kinderen het nooit zullen "herkennen" als hun eigen ervaring:
I think my deepest criticism of the educational system
at that period [junior high and high school],
and that also applies to other periods, is that it's all based upon a distrust
of the student.
Don't trust him to follow his own leads; guide him; tell him what to do;
tell him what he should think; tell him what he should learn.
Consequently at the very age when he should be developing adult characteristics
of choice and decision making, when he should be trusted on some of those
things,
trusted to make mistakes and to learn from those mistakes,
he is, instead, regimented and shoved into a curriculum, whether it fits
him or not.
Carl Rogers (1902 - ) U.S. psychologist,
in R. Evans Carl Rogers: The Man and His Ideas, (1975), p. 39
En hebt u aanvullingen of opmerkingen: ze zijn welkom! info@hoogbegaafdvlaanderen.be
| 
