Home Hoogbegaafd Herkenning Testen HB thuis Sociaal leven HB op school Probleemkinderen? Adresboek FAQ Goed voor een glimlach Literatuur
Titeldeel
Inleiding onderpresteren
Onderpresteren: Wat?
Literatuur samengevat
Een Amerikaans artikel
Onderpresteren van binnenuit bekeken
Ervaringen
De vicieuze cirkel
Tips
Welbevinden
Links onderpresteren
 
Anna Caveney over motivatieverlamming en onderpresteren

Deze pagina bevat enkele stukken tekst geschreven door Anna Caveney voor de Online Conference van 2004 over onderpresteren, vertaald door S.:

Bekijk een weergave van de originele handouts van A. Caveney hier.

Motivatieverlamming door Anna Caveney
vertaling met toestemming van de auteur door S.


1. Onderpresteren

Wordt waargenomen als: presterend beneden de eigen capaciteiten
Mogelijke oorzaken

  • gebrek aan bekwaamheid
  • ontoereikende capaciteiten
  • gebrek aan interesse
  • technische moeilijkheden
  • povere gesteldheid van de motivatie
  • een verworven vorm van zelfsabotage die ervoor zorgt dat waarnemers misleid worden en zelfvernedering wordt toegelaten ….

2. Motivatieverlamming

Denk aan taak die uitgevoerd moet worden en deins terug bij de gedachte aan ….

  • de vernedering van het te verwachten falen
  • de wetenschap dat, wanneer je een taak afwerkt, deze vervangen zal worden door weer een andere
  • het feit dat je, wanneer je de taak accepteert, stilzwijgend toestemt met een ongeschikt, inadequaat systeem
  • het feit dat overgave hetzelfde is als ‘de dood van je eigenheid’; ‘je kan mijn lichaam in beslag nemen, maar ik zal mijn geest/ziel niet prijsgeven’
  • ‘waarom is het zo moeilijk voor mij en zo makkelijk voor anderen? Wat is er mis met mij?’
  • ‘als ik het goed doe, is dat vanzelfsprekend en wordt het enkel gebruikt om mijn klasgenoten te vernederen’
  • ‘als ik het niet goed doe, zal mijn ‘Slimme Mensen lidkaart’ ingetrokken worden
  • ‘als dit álles is wat er is in het leven, waarom er je dan mee bezig houden?’…

3. Vaak voorkomende manifestaties van Motivatieverlamming

  • Ongezond perfectionisme
    Zelfvertrouwen is gebaseerd op het vasthouden aan een onredelijke, bijna onmogelijke norm
  • Gebrek aan perspectief
    Niet in staat om eigen werk correct te evalueren. Wat is een uitdagende taak? Hoe veel tijd zal het vergen om een specifieke taak uit te voeren? Hoe voer je een overweldigende taak terug tot stukken die te overzien en 'te doen' zijn?
  • Tekort aan bekwaamheden
    Bekwaamheid wordt pas ontwikkeld op het moment dat ze noodzakelijk wordt
  • Labiele mentale gesteldheid – schaamte, verlegenheid en gevoel van vernedering wanneer men geconfronteerd worden met de noodzaak van een langdurige inspanning
  • Beperkte basis voor het vormen van eigen identiteit
    ‘Als je bent wat je presteert, en je presteert nooit iets, dan ben je waardeloos’
  • Vermijden van risico en uitdaging
    ‘Als ik nooit effectief aan iets begin, dan hoef ik ook het falen tijdens het proces het hoofd niet te bieden’
  • Passief verzet
    Er niet in slagen om in stilte te lijden, in die zin dat slecht onderdrukte woede er uit ‘lekt’ op een ongelukkige manier
  • Isolatie
    Een resultaat van de angst dat je degenen waarvan je houdt qua stress moet ontzien en angst dat je echte ik het niet waard is om graag gezien te worden

 

figuur 1 : cirkel motivatieverlamming Obsessieve afleiding (zie verderop voor meer uitleg over deze cirkel)


4. Breek de cirkel van schaamte bij je kind!

  • Maak aan je kind duidelijk dat je liefde onvoorwaardelijk is, dat je niet afgeschermd wilt worden van de realiteit (en meen het)
  • Leg uit dat honderden, duizenden anderen met hetzelfde probleem kampen
  • Leg uit dat deze ongewenste gewoontes aangekweekt zijn, niet aangeboren, en dat ze er genetisch niet toe gedoemd zijn om in deze cirkel te blijven hangen (nvrd: ondersteun de vaak "aangeleerde hulpeloosheid" dus niet!)
  • Maak een eind aan het lijden. Creëer indien mogelijk een ruime periode (zeven maanden tot een jaar) zonder deadlines, waarin je samen met hen werkt om hen te leren begrijpen hoe en waarom deze aangeleerde patronen niet werken
  • Doe hen inzien dat je voortdurend ongelukkig te voelen nergens toe leidt; schaamte en vermijdingsdrang zijn ‘hobby’s’, geen wegen naar verbetering of vooruitgang. (nvdr: stuur op actie aan, ipv de vermijding te steunen)
  • Indien je je niet volledig aan deadlines kan onttrekken, limiteer dan doelbewust de hoeveelheid tijd die er aan besteed mag worden.
  • Voer een serieus gesprek over intrinsieke en extrinsieke motivatie en verduidelijk hoe beide samen kunnen werken. (Leestip van de auteur: ‘Punished by rewards’, Alfie Kohn )
  • Vraag niet naar de taak, vraag naar het doel
  • Verwar onderwijs niet met leren op zich. Voeg zelf waarde toe aan schooltaken én streef tegelijkertijd uitdagende ervaringen buiten de school na.
  • Vraag niet hoe goed ze het gedaan hebben op een test, vraag hen wat ze er van geleerd hebben
  • Fungeer niet als een externe motivator; telkens je dat doet, ondermijn je de verdere ontwikkeling van hun zelfredzaamheid.
  • Laat hen niet aan hun lot over, maar fungeer als rolmodel door je eigen standpunten en vaardigheden qua motivatie te leren kennen.

5. Top tien van vaardigheden om aan te leren en in te oefenen

  • Dit is géén fase, het kan gemakkelijk heel je leven lang blijven duren. Anderzijds: van elke vooruitgang die je nu boekt, pluk je de vruchten gedurende de rest van je leven.
  • Maak een duidelijke scheiding tussen het doel van een taak en de methode om ze uit te voeren.
  • Breng idealen en realiteit in evenwicht
  • Vraag er niet om om voor de gek gehouden te worden en stuur er ook niet op aan
  • Maak een onderscheid tussen doelen op lange en op korte termijn
  • Maak een scheiding tussen intrinsieke en extrinsieke waarde. Voer een eerlijke en open discussie over de waarde en relevantie van elke taak
  • Zoek een evenwicht tussen individuele en gemeenschappelijke noden
  • Ga de ervaring van uitdagende activiteiten niet uit de weg
  • Ontwikkel een accurate beoordeling van je taken
  • Iemand anders laten beslissen in jouw plaats is geen oplossing voor je problemen, hulp aanvaarden van mensen die het goed met je menen wel.

6. Blijf gefocust op lange termijn doelen.

Geraak niet geobsedeerd door methodes om korte termijn doelen tot een goed einde te brengen, want deze zijn betekenisloos op lange termijn!
(rolmodel,rolmodel,rolmodel!)

7. Hou er rekening mee dat het proces tot 3 jaar zal duren, afhankelijk van de graad van de motivatieverlamming.

Dit is iets dat je minder dan 50 euro zal kosten, waarvoor je de medewerking van de school niét nodig hebt en wat je kind zal helpen om het beste te halen uit zijn of haar mogelijkheden.

Herstel de schade en bouw vaardigheden op:

 

Zelfbeeld/zelfrespect

  • Behandel jezelf met mededogen
  • Spreek jezelf aan met zelfrespect
  • Stop ermee jezelf beloningen voor te houden
  • Onvoorwaardelijke liefde voor jezelf
  • Leer om te lachen met idiote gewoontes-zeker diegene die je in verlegenheid brengen
  • Maak een onderscheid tussen je als een idioot gedragen en er één zijn
  • Gooi je identiteit niet te grabbel: ze verdient een stevige basis

Ouders als bron

  • Onvoorwaardelijke liefde
  • Leer wat ‘aanvaarden’ betekent
  • Wees een rolmodel
  • Wees een spiegel
  • Leer de correcte woordenschat aan en geef die door
    (nvrd "ik ben geweldig, ik ben de beste, ik kan het!")
  • Identificeer de gevolgen van behaviorisme en spoor ze op
  • Lees: ‘For your own good’ van Alice Miller en ‘Raising your spirited child’ van Mary S. Kurcinka

Emotionele Vorming

  • Beschouw heel het gamma van emoties als waardevol
  • Ontwikkel de emotionele woordenschat
  • Onwtikkel de emotionele identificatie
  • Gevoelens zijn belangrijke informatie
  • Je MAG verdrietig of boos zijn
  • Gevoelens zijn geen excuus voor slecht gedrag
  • Ouders weten welke dingen je van streek maken en kunnen je helpen
  • Je zorgen maken is een hobby, verwar het niet iets nuttigs

Praktisch

  • Scheid doel en methode
  • Identificeer de motivatie
  • Taken onderverdelen
  • Plannen
  • Communiceren
  • Inschatten en voorspellen
  • Methodes individualiseren
  • Maak onderscheid tussen doelen op lange, gemiddelde en korte termijn
  • Verwacht niet dat je wakker zal worden als een ander persoon: streef ernaar om het beste uit jezelf te halen

 

 

Anna Caveney over het ontstaan van “Motivatieverlamming”
zoals uiteengezet op de
Online Conference ‘Underachievement’ van ‘Our Gifted Online Conferences’

van 14 tot 17 mei 2004

Ook deze tekst werd vertaald door S. met toestemming van de auteur.

Begrip

Onderpresteren is een erg ruime term: ik richt me op één van de aspecten ervan, namelijk het aspect dat omschreven kan worden als “motivatieverlamming”, een probleem dat in verschillende vormen tot uiting kan komen en dat verschillende graden van ernst kent.

Het wordt van alle kinderen en volwassenen verwacht dat ze de bekwaamheid hebben om taken binnen de vooropgestelde tijd te vervullen.
Sommige hoogbegaafde kinderen lopen het risico een onvermogen te ontwikkelen om taken die hen werden opgedragen, of die ze zichzelf hebben opgelegd, uit te voeren.

In zijn meest ernstige vorm kan dit onvermogen een levenslange handicap worden die hun zelfrespect ondermijnt en een weerslag heeft op het verwezenlijken van de doelen in hun leven.

Onze cultuur veroorzaakt een aanzienlijke druk op verschillende vlakken, waardoor een gezonde ontwikkeling van onze zelfkennis aangaande motivatie om taken te kunnen uitvoeren in het gedrang komt

  • het verschil tussen extrinsieke en intrinsieke motivatie wordt ons niet aangeleerd
  • we richten ons op controle op korte termijn, i.p.v. op mentale gezondheid op lange termijn
  • het wordt ons niet aangeleerd hoe we op een produktieve manier een uitdaging aan kunnen
    gaan die van ons wordt verwacht
  • we leren het belang van de informatie die onze emoties aangeven niet respecteren of we leren
    kinderen niet aan dat het leerzaam is om bij hun emoties stil te staan en ervan te leren

Deze druk heeft gevolgen voor alle leden van onze samenleving, maar hoogbegaafden ervaren ze vaak als uitgesproken nefast.

Omdat hoogbegaafde kinderen meestal geen doorsnee kindertijd doorlopen, is het vrij waarschijnlijk dat van hen zeer regelmatig verwacht zal worden dat ze zich gedragen op een manier die voor hen niet natuurlijk is, of die niet bij hen past.
De taken die ze horen te vervullen, missen vaak elke vorm van intrinsieke motivatie – vanuit hun perspectief is de lijst van betekenisloze taken eindeloos.

Het standaard gedrag van volwassenen, waarbij zij aansturen tot het nastreven van doelen op korte termijn, kan een vorm van niet-agressieve weerstand uitlokken bij het hoogbegaafde kind, dat zelf voldoende inzicht heeft om de leegte van het van hun verwachte gedrag te doorzien.
Het kind mist daarbij echter de ervaring om een onderscheid te maken tussen belangrijke en minder belangrijke doelen.

De nieuwsgierige aard van het hoogbegaafde kind kan er toe leiden dat het deze onbewuste manipulatie van volwassenen doorziet en dat het op een onschuldige manier de grondvesten van de manier waarop onze maatschappij met kinderen omgaat gaat betwisten.

Spijtig genoeg kan zulk gedrag, dat voortkomt uit protest of uit onredelijke eisen, zich ontwikkelen tot een kweekbodem voor negatieve gewoontes en vaardigheden. Dit kan leiden tot een onbewuste afkeer van álle taken.
Kinderen die zich sterk laten motiveren door logica, kunnen zich gaan schamen omdat het hen “onlogisch” lijkt dat ze er niet toe in staat zijn om hun taken uit te voeren.

“Als ik zo slim ben, waarom lukt het me dan niet?”

Sommige van deze gewoontes zijn bij hen al zo ingeworteld dat ze zelfs geen plezier meer kunnen beleven aan betekenisvolle taken, omdat ze, van zodra iets op het lijstje “Af te werken” komt, beginnen te vechten tegen en weerstand bieden aan een ingebeelde vijand.

Oplossingen moeten zich toespitsen op:

  • het ontwikkelen van een gezonde motivatie op lange termijn
  • het zich ontdoen van de gewoontes van zelfsabotage

 

Anna Caveney over het de interactie van het ‘bedrieger syndroom’ met ‘Motivatieverlamming’
zoals uiteengezet op de
Online Conference ‘Underachievement’ van ‘Our Gifted Online Conferences’

van 14 tot 17 mei 2004

Het ‘Bedrieger syndroom’

Wanneer hoogbegaafden, omwille van om het even welke reden, van zichzelf vinden dat ze niet kunnen voldoen aan de verwachtingen die anderen van hoogbegaafden stellen op vlak van prestaties, is het een logische gevolgtrekking dat ze misschien niet hoogbegaafd zíjn (wat tevens minder beschamend is).

Een ander mogelijk element, is dat ze geloven in de mythes rond hoogbegaafdheid, waaronder diegene dat hoogbegaafden goed presteren zonder inspanning te leveren.

Als dit waar is, en hun prestaties komen in hun ogen niet moeiteloos tot stand, dan is het logisch dat ze - vertrekkende vanuit een verkeerd standpunt - denken dat ze niet hoogbegaafd kunnen zijn

Een andere mythe: Hoogbegaafden doen het goed op, en gaan graag naar school. Als ze niet goed presteren op school of niet graag naar school gaan, dan zijn ze …. niet hoogbegaafd.

‘Proeffout’

Wat deze ‘bedriegers’ geloven, kan ook een gevolg zijn van ‘proeffout’.

Iedereen heeft een duidelijk zicht op alle informatie aangaande zijn/haar eigen inspanningen en prestaties. Je hebt echter niet op dezelfde manier toegang tot informatie over de inspanningen of prestaties van anderen. Hierdoor kan je hun prestaties niet accuraat beoordelen of jezelf vergelijken met wat anderen verwezenlijken en welke inspanning zij daarvoor hebben moeten leveren.

Schaamtelijst

Hetzelfde geldt voor de ‘schaamtelijst’, de innerlijke registratie van je fouten. De meeste mensen vermijden het om deze lijst met anderen te delen, dus is het mogelijk om je enorm onbekwaam te voelen als je vergelijkingen gaat maken tussen jezelf en de publiekelijke informatie die je van anderen krijgt. Dit gaat ook op voor andere trekken, zoals vriendelijkheid, oprechtheid, vlijt, enz.Hoe slimmer je bent, hoe meer je je bewust bent van al de dingen die je niet weet.
Hoe slimmer je bent, hoe meer je je bewust bent van alle dingen die beter gedaan kunnen worden dan je huidige capaciteiten het jou toelaten.

Interactie met Motivatieverlamming

De “Ik deug niet” uitleg voor het feit dat je moeilijkheden hebt om te presteren, kan leiden tot een gebrek aan respect voor het oordeel van diegenen die de manier waarop jij jezelf beoordeelt niet volgen.

Hoe kan je vertrouwen op de mening van anderen, die overduidelijk blind zijn?

De pogingen die volwassenen ondernemen om het gevoel van eigenwaarde van een slechte presteerder op te krikken, kunnen er toe leiden dat deze persoon elke inbreng van de nochtans goedbedoelende bron gaat afwijzen.

Ze vinden dat anderen hun ‘afgewerkte’ taken veel te gul beoordelen (‘iedereen met een beetje verstand kon zien dat het een opdracht van niks was’, het werd op het laatste moment afgewerkt en voldeed daardoor dus totaal niet aan de zichzelf opgelegde norm).

Hoe kan je het oordeel respecteren van zij die zich zo
makkelijk laten verblinden door ondermaats werk?

Omdat hun innerlijke ervaring niet overeen lijkt te komen met de mythes over hoogbegaafdheid, is het voor hen moeilijk te aanvaarden als men hen zegt dat dat net te maken heeft met hun specifieke aard.
In goede traditie van het misbruiken van de ‘gouden stelregel’, gaan vele hoogbegaafde kinderen er, omdat ze niet over de juiste informatie beschikken, van uit dat de innerlijke gedachtegang van hun leeftijdsgenoten even complex is als de hunne.
Voor iemand die zich zo bewust is van zijn eigen tekortkomingen, kan het erg moeilijk zijn om te aanvaarden dat de meerderheid van zijn leeftijdsgenoten nog sterker uitgedaagd worden.
Zeker omdat het voor het hoogbegaafde kind lijkt alsof zijn leeftijdsgenoten niet lijken te lijden onder de mate van angst (omdat ze zich niet bewust zijn van hun tekort aan vaardigheden) die hij zelf koppelt aan deze uitdagingen.
Om helemaal van streek te kunnen geraken door je gevoel van onbekwaamheid, moet je je eerst bewust zijn van die onbekwaamheid. Dit bewustzijn op zich, is een teken van hoogbegaafdheid.
Goed van begrip zijn is soms niet makkelijk.

Voor vele ‘bedriegers’ lijkt de hoogbegaafdheid niet meer te bieden te hebben dan een gelegenheid om zichzelf en iedereen van wie ze houden teleur te stellen. Het is dus makkelijk om in te zien dat het bedriegeridee op zich heel verleidelijk is.

Er zijn manieren om ervoor te zorgen dat de hoogbegaafde identiteit hen een minder angstaanjagend uitzicht biedt.

  • Bouw een meer complexe definitie op van hoogbegaafdheid:
  • Zoek rolmodellen die de wereld niet proberen te veranderen, maar gewone mensen zijn, die snel en diep kunnen denken
  • Zoek rolmodellen die fouten maken, dingen verkeerd doen en worstelen terwijl ze nieuwe vaardigheden
    aanleren
  • Mensen wiens noden niet in de eerste plaats intellectueel zijn, accepteren dat hoogbegaafdheid een deel is van je identiteit dat niet vereist dat je andere aspecten van jezelf opgeeftBespreek op een directe manier de mythes over hoogbegaafdheid
  • Onderzoek bij jezelf of jij, als hun rolmodel, het ‘bedrieger syndroom’ zelf niet onbewust aan het doorgeven bent, waarom zouden zij deze karaktertrek van zichzelf accepteren als jij hem zelf mijdt als de pest?

 

Anna Caveney over de “cirkel van motivatieverlamming
zoals uiteengezet op de Online Conference ‘Underachievement’ van
‘Our Gifted Online Conferences’ van 14 tot 17 mei 2004


Toelichting bij figuur 1 : cirkel motivatieverlamming Obsessieve afleiding

De meeste mensen die lijden aan Motivatieverlamming, ontwikkelen een activiteit die ontworpen is om hen te helpen hun leven te vergeten.

Voelen dat je omringd wordt door taken die je hoogstwaarschijnlijk niet zal kunnen vervullen op een bevredigende manier, terwijl er mensen zijn die investeren in je prestaties, kunnen er voor zorgen dat men zich gevangen voelt.

Het obsessief vermijden van het bewust zijn van je leven, lijkt aanvankelijk relatief kalmerend te werken.

Deze afleidingen neigen tot taken waarvan we normaal gezien zouden genieten ter ontspanning.

Computerspelletjes, televisie, praten met ontwikkelingsgelijken of leeftijdsgenoten en boeken, zijn populaire vormen van obsessieve afleiding. Eender welke activiteit die je toestaat om je leven, met zijn uitdagingen die ertoe bestemd lijken je te gaan verpletteren, te ontwijken horen tot deze categorie.
Veel hoogbegaafde kinderen ontwikkelen obsessieve interesses, dus hoe kunnen we een onderscheid maken tussen deze techniek om het leven te ontwijken en gewoonweg een overdaad van één specifieke interesse?

Normale interesses:

  • delen hun tijd met andere aangename interesses
  • begin en einde worden bepaald door de interesse in de activiteit zelf, niet door externe stressfactoren
  • stijgen gematigd bij stress
  • als een andere interessante gelegenheid zich spontaan voordoet, ruimen ze baan

    Obsessieve Interesses:

  • overtroeven andere aangename interesses
  • begin en einde worden bepaald door externe stressfactoren
  • het idee te moeten stoppen met de activiteit, lokt soms paniek uit
    - stijgen aanzienlijk bij stress
    - als een andere interessante gelegenheid zich voordoet, is men vaak niet in staat om te stoppen met de obsessieve bezigheid en er plaats voor te maken; vooral wanneer deze positieve gelegenheid zou vereisen van het individu dat het aanwezig is, zich bewust is van het leven van alledag en van zichzelf.

    Een belangrijke manier om onderscheid te maken tussen obsessieve bezigheden die nagestreefd worden in hun eigen belang en obsessieve bezigheden die dienen ter afleiding, is het woord ‘afleiding’.
    Als de activiteit alleen een middel is om iets te bereiken, dan gaat een deel van, of alle vreugde ervan, verloren.
    Afhankelijk van de activiteit, is het voor de persoon makkelijker om te rechtvaardigen dat men er andere aspecten van het leven voor opgeeft om erin te kunnen volharden.
    Dwangmatig koesteren van leeftijd- of ontwikkelingsgenoten, is makkelijk te verantwoorden.
    Boeken lezen is een vorm van obsessieve afleiding die vaak geaccepteerd en gerespecteerd wordt door volwassenen.
    Deze activiteiten kunnen tot een soort van drug verworden die men neemt ter vermijding van de confrontatie met het leven. Aanvankelijk verschijnen deze obsessieve interesses enkel als reactie op een specifieke taak of opdracht.
    Wanneer de motivatieverlamming verergert, kan de drang om het leven te vermijden in die mate groeien, dat hij het grootste deel van de uren dat men wakker is in beslag gaat nemen.

Realiteit breekt door

De leerkracht geeft je een opdracht, je mama vraagt je om je kamer op te ruimen, je echtgenote vraagt je om het gras af te rijden. Het leven is komen binnenvallen.

Paniek

Je hebt dit eerder meegemaakt en het eindigt nooit goed. Het kan alles uitlokken tussen een lichte vorm van ongemak en een paniekaanval. Om redenen die je niet begrijpt, begint wat eerst een eenvoudige taak leek op een voorteken van doem te lijken. Je hersenen schudden door elkaar in een poging om uit te leggen hoe het deze keer anders zal gaan.

Zelfbedrog en irrationele hoop - De uitdaging minimaliseren –Grandioze plannen

Je klampt je vast aan alles wat van buitenaf gezien verschillend is aan deze taak.
Je besluit dat het dit enkel een fase is die je moet doormaken.
Je probeert om vertrouwen op te bouwen door de uitdaging van de taak te minimaliseren, er op toespelend dat de mate waarin het moeilijk is om een taak af te werken enkel een kwestie is van de onderlinge comptabiliteit van taken.
Deze taak spreekt je ofwel meer aan, of ze is zo makkelijk dat je ze zonder inspanning kan afwerken.
In feite ...
Grandioze fantasieën, over hoe prachtig de taak vervult zou kunnen worden, of verrijkt zou kunnen worden door ze ingewikkelder te maken, ver voorbij de gestelde eisen, worden gesponnen in een poging om de taak aantrekkelijker en meer bevredigend te maken.

De angst om anderen teleur te stellen

Omdat je niet dom bent, doorkruist de zeurende angst dat je opnieuw jezelf en anderen om wie je geeft teleur dreigt te stellen, je fantasie.

Zichzelf en anderen afschermen van de realiteit

Het kinderlijke geloof dat een monster jou alleen kan zien als jij er zelf naar kijkt, manifesteert zich.
Je nieuwe doel wordt: je verstoppen voor de realiteit waartegen je je machteloos voelt om ze te kunnen beïnvloeden.

Uitsteltactieken

In het vroege stadium van motivatieverlamming, worden taken licht vermeden en zeg je tegen jezelf dat je het wel gedaan zal krijgen. En vaak doe je dat ook.
Naarmate de motivatieverlamming zich verder ontwikkeld, groeit ook het vermijdingsgedrag naar taken toe.
Je zegt tegen jezelf dat je de taak later zal aanvatten, dat er belangrijkere taken zijn die eerst afgewerkt dienen te worden en soms geraakt de oorspronkelijke taak nooit afgewerkt.
Je overdreven opmerkzame brein begint te beseffen dat er zich een beschamend patroon aan het vormen is en je begint actief te liegen tegen jezelf.
Soms zeg je tegen jezelf dat je de taak meer uitdagend kan maken door ze uit te stellen tot de laatste minuut, zonder je te realiseren dat, indien tijdsdruk op zich er voor kan zorgen dat een taak uitdagender zal worden, je jezelf een tijdslimiet zou kunnen opleggen en de taak tijdig zou kunnen afwerken en inleveren.

Een populaire techniek is om overdreven veel voorbereidend werk te doen, terwijl je jezelf voorhoudt dat dat noodzakelijk is om er voor te zorgen dat het eindproduct aan je normen voldoet.
Deze activiteit op zich kan een obsessieve afleiding zijn.
Mensen die intellectueel georiënteerd zijn, kunnen onderzoek aanwenden als een - op het eerste zich geldig - excuus om een taak niet af te werken.
Als je normen onmogelijk hoog zijn, kan je jezelf wijsmaken dat het feit dat je een taak nog niet hebt aangevat nog steeds te verantwoorden is.

Liegen en zelfbedrog

Bij middelmatige tot ernstige vormen van dit probleem, begin je tegen iedereen te liegen. Je liegt tegen jezelf over de situatie en je liegt tegen anderen over je vorderingen (of het gebrek eraan).
Je doe dat om jezelf of anderen tijdelijk te beschermen voor, of af te schermen van de gevolgen.

Zelfkwelling (Zelfkastijding)

Onze cultuur heeft zich een verwrongen vorm van behaviorisme eigen gemaakt. We nemen aan dat ‘straf’ en ‘beloning’ de dingen zijn die mensen motiveren in wat ze doen.
Het verschil tussen intrinsieke en extrinsieke motivatie werd ons niet aangeleerd.
Intrinsieke motivatie, is de meest sterke en productieve motivatiekracht die er is. Het verlaat zich op de inherente waarde van het uitvoeren van een taak.

Extrinsieke motivatie is een zwakkere kracht die zich verlaat op een systeem van omkoperij of straffen dat geen enkele relatie heeft met de taak zelf.

“Iemand een wortel voorhouden” verwijst naar deze vorm van motivatie, die twee ernstige tekortkomingen heeft.

  • De eerste tekortkoming is inflatie. De omkoperijen en straffen verliezen aan doeltreffendheid en dienen vergroot te worden om een gelijkwaardige reactie te blijven uitlokken. Een beetje zoals bij drugs.
  • De tweede tekortkoming, is dat het gebruik van deze vorm van motivatie het individu afleidt van het opmerken van enige intrinsieke waarde van de taak.
    Of de taak al dan niet afgewerkt zal worden, wordt enkel een kosten-batenanalyse waarbij het voordeel gezien wordt als omkoperij.

We moedigen mensen niet aan om de intrinsieke waarde van een taak te evalueren.
De meest kromme versie van deze motivatiemethode komt tot uiting wanneer iemand zichzelf begint te manipuleren door middel van omkoperij en straf.
Jezelf straffen wordt dan gezien als een productieve activiteit waarvan je mag aannemen dat ze een beter persoon van je maakt.
In motivatieverlamming manifesteert dit zich als het stadium waarin je tegen jezelf zegt:
“Ik voer de opdracht niet uit, maar ik voel me daar tenminste slecht door”
Deze negatieve manier van jezelf toespreken ondermijnt het zelfrespect en moedigt de ontwikkeling aan van negatieve responsen bij het denken aan een taak.
Als je over een taak denkt, zal je je verplicht voelen aan jezelf om gemeen en wreed te zijn tegen jezelf. Dit wordt uiteindelijk één van de enige dingen waarover je trots kan zijn op jezelf.
Dit deel van de cirkel is het meest verantwoordelijk voor het verergeren van het probleem.Wachten tot het zwaard valt
Op dit moment hebben de gevolgen zich nog niet doen voelen, maar je merkt dat ze gaan opduiken.
Naarmate dit probleem ernstiger wordt, begin je blijdschap te ervaren, omdat iets dat ontstaan is uit leugens of vermijding gedoemd is om te eindigen.
Maar aan alle blijdschap komt een eind.
In de ernstige vorm kan je het gevoel hebben dat je in een horrorfilm beland bent. Je weet dat het monster aan je voordeur staat, je kan de angstaanjagende vioolmuziek horen en je probeert wanhopig om je familie af te leiden van de op hand zijnde doem, wetende dat jíj de reden bent waarom dat monster er is.

Het zwaard valt

Je bent nu officieel een teleurstelling voor jezelf en voor de mensen waar je om geeft. Wanneer je het punt had bereikt dat je bent gaan liegen, voelen je geliefden zich nu bedrogen, beledigd en stom omdat ze het patroon niet herkend hadden.
Schaamte en verwijten zijn aanwezig bij beide partijen. Gek genoeg kan deze stap een opluchting betekenen omwille van de constante angst en zelfkwelling (zelfkastijding) die voorbij is.Ik kan het niet verklaren
Beschamende verwarring vergroot de onkunde om te verklaren waarom je blijft hangen in deze vreselijke gewoonte van zelfsabotage.Plots opduikende wanhoop
Als je het niet begrijpt, hoe kan je dan vermijden dat het opnieuw gebeurt? Je weet dat er meer taken zullen zijn in de toekomst en je hebt geen reden om te geloven dat het dan beter zal uitdraaien dan het in het verleden altijd heeft gedaan.
Keer terug naar het begin van de cirkel door jezelf onder te dompelen in obsessieve afleidingen,
in een poging om je schijnbaar onoverkomelijke lot te ontlopen.


© www.hoogbegaafdvlaanderen.be | Email : info@hoogbegaafdvlaanderen.be