Wat doen de scholen nu al? En hoe?

Inspelen op de eigenheid, de kennis en de snelheid van leren van hoogbegaafden wordt in Vlaanderen op verschillende scholen reeds op beperkte schaal, of soms zelfs op systematische wijze gerealiseerd. Dit gebeurt noodzakelijkerwijze met veel vrijwillige inzet van leerkrachten, ouders en andere betrokkenen.

Er bestaan vandaag reeds pareltjes van differentiatie binnen de klassen, van kangoeroewerking, van projectwerk en contractwerk, en van andere vormen van begeleiding die het waard zijn om in de bloemetjes te zetten. De enige basisschool die de hoogbegaafden ook groepeerde in afzonderlijke klassen heeft dit jammer genoeg afgebouwd. Dit beperkt de keuze voor ouders. Zeker voor kinderen die “tweemaal speciaal” zijn, bleek dit initiatief het grote verschil te maken tussen graag naar school gaan en problemen!

Het blijft roeien met brokkelige riemen, als je het globaal bekijkt, want er is geen “plan” voorzien door het ministerie van onderwijs, er is geen zekerheid dat een initiatief dat vandaag bestaat, er morgen nog zal zijn. Verder is de beperkte schaal waarop één en ander gebeurt een risico op zich. Verschillende initiatieven gingen ten onder aan de gevolgen van hun succes. Er zijn voorbeelden van scholen die noodzakelijkerwijze hun werking voor hoogbegaafden hebben moeten terugschroeven omdat de school de toestroom van de hoogbegaafden niet kon bolwerken.

En toch blijft één en ander her en der draaien, en maakt het zelfs voor veel hoogbegaafde kinderen het verschil tussen afhaken en enthousiast naar school gaan.

Dat allerlei initiatieven op gang wordt gezet zonder een structurele ondersteuning van uit het beleid geeft aan dat er een behoefte aan is, die op sommige scholen erkend wordt. Tegelijk blijft er de onzekerheid voor kinderen en ouders zowel wat continuïteit betreft als op het vlak van de kwaliteit. Ook rond integratie binnen de school met de reguliere programma’s en met andere leerlingen en leerkrachten worden er soms (al dan niet terecht, soms is het een welkome stok om te slaan!) vragen gesteld.

Surrealistisch?

Eigenlijk maken we vandaag een absurde situatie mee. Sommige scholen schrapen met moeite geld bij elkaar om de kangoeroeklas of gewone jaarklassen te voorzien van een beetje materiaal dat uitdagend genoeg is voor sterke leerlingen. Materialen worden waar het kan wild gekopieerd. Ouders lenen materiaal uit aan de school of doen schenkingen, want de school heeft geen geld voor iets anders dan de gewone leermiddelen. Ouders en ander vrijwilligers bepalen op sommige scholen (met succes overigens) grotendeels de inhoud van een kangoeroeklas, en blijken soms didactische elementen aan te brengen die men in de school, toch de professionele omgeving voor onderwijs, niet kan bieden.

Tegelijk kunnen andere scholen wél zelf één en ander opzetten in eigen beheer, eigen materialen kopen, slagen zij er in uren te voorzien voor een gestructureerde hb-aanpak en een kangoeroeklas, enz, enz.

Maar evengoed gaan er initiatieven de mist in. De (voor Vlaanderen unieke) leefgroepen van het Kofschip in Edegem verdwenen, maar worden weliswaar vervangen door een beleid van differentiatie en contractwerk binnen de gewone klassen, er is gelukkig ook geleerd van wat de leefgroepen zo sterk maakte. Een andere school die een toestroom kent van hb leerlingen moet haar werking terugschroeven omdat de middelen ontbreken om die toestroom kwaliteitsvol op te vangen, nog een school bouwt de kangoeroewerking af omdat enkele vrijwilligers afhaken...

Ouders stellen fundamentele vragen...

Zijn alle (hoogbegaafde) leerlingen dan niet gelijkwaardig? Moet het al dan niet correct opgevangen worden volgens je eigenheid dan écht het resultaat blijven van een verplicht gokspel bij de toevallige schoolkeuze van ouders voor een school achter de hoek? Moet het zo blijven dat ouders van hoogbegaafden vaak meerdere scholen moeten “proberen” met hun kind vooraleer, vaak véél verder van huis dan gewenst, een school wordt gevonden waar hun kind niet al te ongelukkig wordt?
Bestaat er, kortom, voor een hoogbegaafde kind dan géén “recht” op de ontwikkeling van de vaardigheden die het meekreeg bij de geboorte?

Scholen wachten angstig af ivm hun GOK ("Gelijke Onderwijskansen")uren...

Sommige scholen maken gebruik van een gedeelte van de GOK uren om ook iets te doen voor hoogbegaafden. Maar over deze uren bestaat vandaag geen zekerheid. Wat als die uren inkrimpen of verdwijnen???