Home Hoogbegaafd Herkenning Testen HB thuis Sociaal leven HB op school Probleemkinderen? Adresboek FAQ Goed voor een glimlach Literatuur
Testen
Waarom testen
Wanneer testen
Waar testen
Voorbereiding op testen
Soorten testen
Testresultaat
Wat zegt een IQ cijfer eigenlijk (en wat niet)
HB en wat nu?
Literatuur rond testen
Links rond testen
Van vermoeden tot test
Schoolrijpheid testen
Verbaal-Performaal?
V-P door een ZOCO
 
Waarom eigenlijk testen?

De eerste vraag die je wilt oplossen is wellicht: "Zijn mijn vermoedens terecht?"

Je kan voor je gaat testen een aantal signaallijstjes vinden op de lijstjes pagina's op deze site
Bij het aftoetsen van de lijstjes zijn er een aantal zaken die je voor ogen moet houden:

  • Je kind zal wellicht niet aan alle criteria van het lijstje beantwoorden, dat ik heel normaal. Nochtans blijkt in de praktijk dat ouders zich in deze fase nogal fixeren op wat hun kind NIET doet en NIET kan, waarbij ze voorbij gaan aan een aantal opvallende kenmerken die duidelijk in de richting van hoogbegaafdheid wijzen. Kijk dus toch ook goed na waarin jouw kind overeenkomt met de lijstjes.
  • Kijk niet alleen naar het lijstje dat werd opgesteld voor de huidige levensfase van je kind, maar kijk ook naar hoe je kind vroeger was en de lijstjes voor die levensfase. Hoogbegaafdheid verdwijnt immers niet maar kan wel worden gemaskeerd naarmate je kind ouder wordt. Wanneer je merkt dat dit het geval is, is het zeker belangrijk om iets te doen met je vermoedens: deze maskering kan namelijk duiden op een probleem in de zelfbeleving van je kind en dan is het hoog tijd voor actie
  • Lijstjes zijn dingen die je een idee geven van wat andere mensen zien als kenmerkend voor hun HB kind. Ze zijn geen wetenschappelijke, genormeerde tests. Veel eigenschappen die op lijstjes vermeld staan, zijn niet uniek voor HB kinderen
Vraag: is het zinvol om mijn kind te laten testen?

Stel jezelf vooraf de vraag WAAROM je een test nodig hebt. Twijfel je zelf aan de begaafdheid van je kind? Heb je een testresultaat nodig om op de school het gesprek over een degelijke aanpak te starten? Of ben je gewoon nieuwsgierig? Weeg goed af of je wel echt een test nodig hebt, en stel DAN pas de vraag naar het goede moment en de goede plaats. Bedenk dat je wel een goede keuze dient te maken bij deze beslissing: zomaar even dadelijk opnieuw testen, is moeilijk. Er zijn immers leer-effecten die dan gaan meespelen. (zie ook: wanneer testen en waar testen)

Vraag: is het wel wenselijk om mijn kind met een labeltje van hoogbegaafdheid door het leven te laten gaan?

Labeltjes zijn op zich nooit zinvol. Met labeltjes op zich koop je niets. Het gaat erom voor je kind een goede aanpak, een goede begeleiding te vinden. Labeltjes kunnen wel helpen om naar de juiste richting te kijken, tenminste als er bekende tips zijn die bij het labeltje horen (en over hoogbegaafdheid bestaat er wel één en ander, zij het vaak in andere taalgebieden, maar ook in Vlaanderen bouwden een aantal scholen al wel wat kennis op).

Wel opletten: voor elk labeltje en elk voorstel van aanpak moet je natuurlijk per kind bekijken of het voor dat kind, in die situatie, wel "klopt".

Een waarschuwing. Labeltjes kunnen ook contraproductief werken, als ze onzorgvuldig of onjuist geplakt worden, of als je te maken krijgt met mensen die met vooroordelen of een verkeerd beeld van hoogbegaafdheid door het leven gaan. In de laatste situatie is het van groot belang dat je, als het labeltje geplakt wordt, deze mensen ertoe brengt een realistisch beeld van wat hoogbegaafdheid is te ontwikkelen. Zeker als ze betrokken zijn bij de begeleiding van je kind op school.

Pro's voor een diagnose zijn:

  • Zekerheid voor jezelf (indien je dat nodig hebt): je weet in welke richting je verder moet zoeken op vlak van aanpak en begeleiding
  • Zekerheid voor je kind: het is vaak en geruststelling voor je kind te weten dat wat het "heeft" nog voorkomt, dat het geen "raar" wezen is (maar ook dat kan je eventueel zelf aan een kind uitleggen zonder testen)
  • Zekerheid voor de omgeving, voor begeleiders: zo lang niet duidelijk is wat er aan de hand is, kan iedereen zich baseren op wilde gissingen, en dan bepaalt jammer genoeg vaak welk boek of artikel betrokkenen het laatste hebben gelezen, of welke hun eigen directe ervaringen zijn, welk "labeltje" er (al dan niet terecht) wordt geplakt.
    (een moeder vertelt dat ze over haar kind op 4 jaar tijd, zowat 8 verschillende "diagnoses" hoorde uitspreken door leerkrachten en begeleiders, terwijl het uiteindelijk "gewoon" hoogbegaafd bleek te zijn. De focus lag de hele tijd op het frustratiegedrag van haar kind, in de plaats van het zoeken naar de oorzaak van die frustratie en deze weg te nemen...)
  • En tenslotte, en niet onbelangrijk: een goed afgenomen test geeft je veel meer informatie dan een IQ cijfer. Een degelijke test en rapportering ervan, ook over resultaten op de subtesten en de houding van je kind tijdens de test, kunnen je handvaten geven voor verdere actie.

Op weg naar dr. Aanpak

In een ideale wereld hebben we geen labeltjes nodig, zoeken we gewoon naar een aanpak die voor ons kind het beste werkt en overtuigen we anderen in zijn omgeving om hetzelfde te doen. Een labeltje plakken is zeker dus geen doel op zich, en we willen het belang ervan dan ook niet overdreven benadrukken. Anderzijds leven we niet in een ideale wereld, en in de praktijk blijkt dat een aantal scholen en zorgverstrekkers pas bereid zijn om naar je suggesties en vragen te luisteren als je een officiële diagnose in de hand hebt. En dus ga je wel eens testen "voor de andere".
Lees in dit verband toch ook even een kleine doktersparabel

Labeltje geplakt, werk achter de rug?

Niet echt. Nadat je een diagnose hebt, is het werken geblazen voor ouders en andere begeleiders. De kennis over geschikte maatregelen en begeleiding van kinderen met diverse diagnoses, is bij de meeste begeleiders van kinderen eerder beperkt tot algemene kennis. Dat is ook niet verwonderlijk, omdat scholen, CLB's, enz. zich moeten bezighouden met een heel gamma aan problematieken, en de personeelsbezetting niet van die aard is dat voor de 2,5% hoogbegaafden op scholen, buiten verhouding extra middelen en personeel kan worden ingezet. Men roeit dus (soms zelfs erg goed, als je beschouwt dat er geen speciale middelen voorzien zijn) met de riemen die men heeft....

Wat je dus zeker niet moet doen is meedelen dat je kind hoogbegaafd is en de aanpak verder aan het initiatief van de school en CLB over laten. Dat gaat, op enkele uitzonderigen na van scholen die zich echt gespecialiseerd hebben in het onderwerp, niet werken. Scholen moeten met een heel gamma van problematieken omgaan, en dat belet soms dat men zich in één onderwerp even sterk kan gaan informeren als ouders, die enkel met hun eigen kind met zijn/haar problematiek te maken hebben.

Vandaar het belang van ouders als pleitbezorgers voor hun kind en ondersteuners van de school. Ouders zouden als volwaardige partners moeten deelnemen aan de begeleiding van hun kind, ook voor wat er zich binnen de schoolmuren afspeelt. Zij houden als het ware het "globaal kinderdossier" bij van hun kind, een beetje vergelijkbaar met een huisarts die een "globaal medisch dossier" aanlegt. En dat "dossier" bevat onschatbare informatie die de school kan helpen een juiste begeleiding te voorzien. Bedenk: het gaat om samenwerking, en niet om een gevecht over de afbakening van een territorium. Wat je dus zeker moet doen is proberen een samenwerking op te zetten met de school i.v.m. de aanpak van jouw kind, en een officiële diagnose is dan een goede aanleiding. Zie hierover onze tekst over samenwerking tussen ouders en school.

Wat ook meer en meer belangrijk blijkt, is dat ouders van hoogbegaafde kinderen samen iets doen. Alleen naar je eigen kind kijken, leidt tot verlies van perspectief, en het vernauwen van je begrip van hoogbegaafdheid tot je eigen ervaringen. Door contacten met ouders van andere hoogbegaafde kinderen zie je één en ander toch meer in perspectief, en besef je al snel dat er geen eenheidscategorie van "de hoogbegaafde kinderen" bestaat, maar dat je ook tussen hoogbegaafde kinderen heel grote verschillen kunt optekenen. Je kan andere ouders vinden via de school, in verenigingen van ouders en webgroepen zoals HBBK, de discussiegroep van HoogBegaafde Belgische Kinderen , of andere webgroepen.

Belast het label "hoogbegaafd" een kind niet te erg? Of wordt het juist arrogant door dat labeltje?

Je vraagt je allicht ook af of het geen extra belasting zal betekenen voor je kind om de stempel van ‘hoogbegaafde’ te dragen. Of je kind daardoor niet “hoogmoedig” zal worden. Of je kind niet "raar" zal bekeken worden en zelfs gepest. Of dat andere ouders jou een pushende ouder en een blaaskaak zullen vinden,...

Even één en ander in perspectief plaatsen. Kinderen hebben nood aan een verklaring voor dingen waarin ze "anders" zijn, om een goed zelfbeeld te hebben. In de praktijk blijkt dat onze kinderen toch wel voelen dat ze ‘speciaal’ zijn, met of zonder labeltje. Zeker in omgevingen waar hetzelfde zijn, en in de groep opgaan een verdienste lijkt te zijn (in een schoolomgeving bivoorbeeld, is het groepsgebeuren toch vrij dominant), is dit belastend voor je kind. Veel hoogbegaafde kinderen ervaren daarom een gevoel van opluchting als ze uiteindelijk te horen krijgen dat ze hoogbegaafd zijn. Opmerkingen als: “ik had altijd het gevoel dat ik raar was, maar het is maar hoogbegaafd zijn, dat is niet vreemd" zijn geen uitzondering. Veel hoogbegaafde adolescenten en volwassenen die pas op latere leeftijd ontdekten dat zij hoogbegaafd zijn, geven aan dat het hen ongetwijfeld had geholpen als iemand hen als kind had verteld dat ze hoogbegaafd waren en wat dat inhield.

Verder blijkt dat een kind niet “hoogmoedig” wordt door te weten dat het hoogbegaafd is. Waar het wel hoogmoedig door kan worden is altijd resultaten te halen zonder dat het zich moet inspannen.
Lees in dit verband /10_Beetje_lachen/10geboden.html.

En tenslotte is er toch ook jouw begeleiding als ouder, die een kind kan helpen zich een beetje evenwichtig te gedragen?

Interessante lectuur: www.hoagiesgifted.org/why_test.htm

© www.hoogbegaafdvlaanderen.be | Email : info@hoogbegaafdvlaanderen.be