Home Hoogbegaafd Herkenning Testen HB thuis Sociaal leven HB op school Probleemkinderen? Adresboek FAQ Goed voor een glimlach Literatuur
Kinder- en jeugdboeken
Kleuters
Weet-boeken
Filosoferen
Fictie
Boeken rond HB zijn
Leuk leren
 
 
 
 
Kinderboeken met wat filosofie
 

Op deze pagina: boeken om thuis met kinderen te filosoferen, of in de klas.
En waarom niet eens denken aan een uurtje filosoferen in een kangoeroeklas?

Heb je een bijdrage? Ervaring met een bepaald boek? Commentaar van de jonge lezer? Doormailen maar!


 

Serie: Filosofie voor kids

Teksten van Oscar Brenifier (met illustraties van telkens een andere co-auteur), bewerkt door Kolet Janssen en in vertaling (vanuit het Frans) uitgegeven bij Davidsfonds/Infodok:

  • Waarom leef ik? ISBN 90 76830 42 8
  • Wat voel ik? ISBN 90 76830 43 6
  • Wat is Goed,wat is Kwaad? ISBN 90 76830 44 4

Deze prachtige boekjes werden ontwikkeld in Nanterre, in het kader van een filofofie project in een basisschool. De tekeningen in deze boekjes zijn minstens zo belangrijk als de teksten, waarin een heleboel basisvragen uit de filofofie op tafel worden gelegd. Alles is geschreven in een taal die dicht staat bij de belevingswereld van kinderen op de basisschool, op een manier die zélf nadenken toelaat.

Eén van de kinderen uit mijn filosofie klasje kwamen er zelf mee aandragen... Net in de week dat ik die boekjes wilde beginnen gebruiken. Het enthousiasme van de kinderen was groot, aan deze boekjes gaan we nog een tijdje plezier beleven.

 

 

'Wat zie je dan?' schaduwspel en spiegelingen

Angela de Vrede, Wat zie je dan?, Uitgeverij Leopold, 1998, ISBN 90-258-4857-5

Het gaat over breken van licht enz., aan de hand van een verhaal met
de kip Kriel verteld. De tekeningen vertellen het verhaal.

Neuzen in je oksel

Midas Dekkers & Angela de Vreede, Neuzen in je oksel, Uitgeverij Leopold ISBN 90-258-3389-6

'Elk dier doet wat het kan en kan wat het doet. Moet het vliegen, dan krijgt het vleugels, zitten er vleugels aan, dan vliegt het. Maar het vliegt alleen zoals de vleugels willen. Grote willen rustig zweven, om snel heen en weer te schieten heb je kleintjes nodig. Zo zijn er honderden soorten neuzen, borsten, oksels en staarten. Daar kun je miljoenen soorten dieren van maken. enz'

Hallo, is daar iemand?

Jostein Gaarder, Hallo , is daar iemand?, uitgeverij Querido ISBN 90214 6352 0

'Dit klein filosofieboek voor kinderen is bij uitstek geschikt om voor te lezen - het wekt nieuwsgierigheid en stimuleert tot vragen. Is er leven op andere planeten? Kunnen dieren denken? Waar komt de wereld vandaan? Is een kip gewoon? Wanneer verandert boven in beneden? (de maan staat boven en toch gaan astronauten naar beneden voor ze op de maan landen) Waarom hebben we geen vier benen?'




Serie: De boeken van jan

Harrie Geelen, serie: De boeken van Jan, Querido, verschillende jaren, verschillende ISBN nummers.

Titels uit de serie:

  • Harrie Geelen, de kat van Jan (kinderboekenweekgeschenk 1995)
  • Harrie Geelen, Jan en het Gras, Van Goor, 1995
  • Harrie Geelen, De Plant van Jan, Van Goor, 1995 (Zilveren Griffel 1995)
  • Harrie Geelen, Het boek van Jan, Querido, 2000, ISBN 90 214 6365 2
  • Harrie Geelen, De Schaduw van Jan, Querido, 2001, ISBN 90 214 63660/NUGI 280

Bespreking:

In Het Boek van Jan, maakt jan een boek. Over zichzelf. Hij denkt ook na over wat dat is, een boek maken. Kan je alleen boeken maken over wat écht is? Of kan je dingen helpen te bestaan door er een boek over te schrijven? En wat is dat eigenlijk, een boek? Kan de kat bv een boek maken? Schrijven niet misschien, maar krabben, of klimmen... of plassen? En dan lezen de katten uit de buurt het boek met hun neus. Mama vindt dat idee van een katteboek – geplast boek – vies. Dus de ene kan een boek leuk vinden die de ander vies vindt.
Het boek van Jan gaat over Jan zelf. Je kan dat dus niet zomaar eventjes lezen, zoals de papa van Jan denkt. Het boek is nu nog dun, maar het wordt vast dik....
Er zitten veel thema’s in dit boekje, zo is er ook een stukje dat Jan fantaseert over het buurmeisje, waarin hij haar eerst iets heel naars laat overkomen, maar haar daarna helpt ook. Je kan daar een thema op zich van maken: hoe je soms iemand iets slechts toe wenst, maar dat je het later goed kunt maken.
In mijn filo-klasje(4-5 jarigen) zijn ze zelf aan de slag gegaan met het thema “iets doen gebeuren” in het boek. Ze hebben zelf een verhaaltje getekend, en hebben daarover iets verteld. Eéntje had het over draken (“ah ja hé, draken bestaan niet, maar door erover in mijn boek te tekenen laat ik ze toch een beetje bestaan), ééntje schreef zijn naam op een “gewone en zotte manier” (letters met krulletjes, dat kindje tekent niet graag en loste het zo op), en een derde ging aan de slag met potloden om zichzelf te tekenen met streepjes,...).

In De Schaduw Van Jan gaat het over hoe Jan nooit alleen is, met zijn schaduw erbij. Jan vindt dat best leuk, want de schaduw kan net zoveel als hij. Hij heeft evenveel knikkers (niet zoals Ursula, het buurmeisje dat altijd knikkers afwint, die heeft er veel meer, en die is trouwens niet aardig, die ziet niet eens dat haar schaduw altijd bij haar is) – en de schaduw is hem echt trouw. Hij houdt niet van donker (net als jan) en verdwijnt dan (maar Jan is er dan nog). En ‘savonds? Dan ligt de schaduw al klaar in bed, te wachten op Jan. Gezellig.
Met dit boekje is alleen zijn, met jezelf zijn, een voor de hand liggend thema. En ook relaties met andere kindjes die soms leuk, soms helemaal niet leuk zijn (Het thema van de ambiguë relatie van Jan met Ursula, het buurmeisje, komt in verschillen boekjes over Jan terug. Ursula is een soms wat akelig egoïstisch meisje, maar soms ook iemand die handig is om mee te spelen, dan ben je toch niet alleen. Ursusla verwoordt trouwens vaak de tegenovergestelde mening van Jan, wat dan weer goed is om een gesprek te beginnen.)

Ik vind de boeken van Jan (ik heb er vandaag de twee laatste van, de andere moet ik nog bekijken) zinvolle verhalen die je de kans geven bepaalde thema's aan te brengen tijdens een filosofie uurttje, zelfs voor erg kleine kinderen al. Ze zijn ook gelaagd, je kan er meerdere thema’s in vinden, en de kinderen herkennen ze ook zelf. Ik heb enkele sessies achter de rug met 4-5 jarige hoogbegaafde kinderen met deze boekjes en ze sloegen echt aan. De Jan boeken hebben in het kader van ons filosofie uurtje één nadeel: ze zijn vrij lang om in één uur (waarover ik slechts wekelijks beschik) als onderwerp rond te krijgen. Ik lees altijd een stukje tekst voor, laat de inderen erover praten door open vragn te stellen, en laat ze er ook iets rond doen, een knutselwerkje, of iets met beweging. De Jan boeken zullen eerder tot hun recht komen als je er in deze werkvorm twee uur voor uittrekt, of als je ze in stukjes gaat splitsen (dat kan wel met deze boeken, er zitten meerdere thema’s in telkens).
Kortom: jan boekjes zijn de moeite om te bekijken als je filosoferen gaat met kleine kinderen. Zeker geschikt vanaf 4 tot 7 jaar.

Over Imme Dros en Harrie Geelen
Over dit koppel dat samen een heleboel mooie boeken voor kinderen maakte verscheen een boekje:
Letterkundig Museum, Over Imme Dros en Harrie Geelen, Querido, ISBN: 90 214 5360 6

Imme Dros is normaal de schrijfster van het koppel, en Harrie Geelen zorgt voor de tekeningen. daarnaast is Harrie Geelen ook op de televisie actief (bv de serie "Kunt u mij de weg naar hamelen vertellen mijnheer?"). Staat allemaal in het boek.

Verder lezen over:
Imme Dros: home.wanadoo.nl/richard.thiel/auteurs/idros.htm

Nachtgedachten

Michèle Lemieux, Nachtgedachten, Uitgeverij Lemniscaat, 1996, ISBN 9056370529
www.lemniscaat.nl/site/jeugd.php3

 

Bespreking:
Een boek dat nogal dik oogt, maar dat heel vlot leest, en zich prima leent tot het filosoferen met kinderen.
Op de linkerpagina staat telkens een zin, op de rechterpagina een bijhorende tekening (die de verbeelding soms op hol doet slaan).
Het gaat over een kind dat in bed ligt, en de slaap niet kan vatten. En het gaat nadenken:

  • Ik kan niet slapen. Er gonzen wel 1000 gedachten door mijn hoofd. Komt er ooit een einde aan de oneinigheid?
  • Zou je de oneindigheid kunnen zien als je een gat in de hemel maakt?
  • Wie heeft ooit bedacht hoe de allereerste mens er uit moest zien?
  • We hadden ook als groente uit de grond kunnen groeien.
  • Als je echt een ander lichaam kon kiezen, zou iemand dan het mijne willen?
  • Als het leven nu eens een droom is, en onze dromen de echte werkelijkheid?

Op die manier is de link naar de grote filosofen heel snel gelegd!

 

Derk Das blijft altijd bij ons

Susan Varly, Derk Das blijft altijd bij ons, Lemniscaat, 2001 ISBN 90 6069 552 6
(7e druk, is oorspronkelijk een boek van 1984, titel Badger’s parting gifts, Andersen Press, Londen)

Bespreking
Een boekje voor jonge kinderen over doodgaan, en over wat er van je overblijft. Een zeer poëtisch, mooi verhaal over hoe een oude das eigenlijk graag doodgaat omdat zijn tijd is gekomen, en hoe zijn vriendjes het verlies verwerken, door aan elkaar te vertellen wat ze allemaal van Derk hebben geleerd, en wat ze leuk vonden aan Derk. Helemaal niet zo triestig als het onderwerp zou kunnen doen vermoeden, en echt heel mooi geillustreerd. Het boek bevat ook een goede introductie over het spreken met kinderen over leven en dood, en over verlies.
De kinderen van mijn filosofie klasje (2002-2003, 4 en 5 jarigen) vonden het een leuk verhaal, en zijn nog een tijdje blijven praten over de herinneringen van de dieren uit het boek terwijl ze aan het knutselen waren. We gebruikten de herinnering van één van de dieren, die slingerpoppetjes leerde maken van Derk, als thema van ons knutselwerkje. Al knutselend hadden de kinderen het over wat je allemaal van oudere mensen kunt leren (bv oma kan goed taarten bakken, moeten we zeker van haar overleren voor ’t geval ze zou doodgaan...)

 

andere boeken over dood en verlies voor jonge kinderen:

 

Kijk alvast eens bij Ouders online Nederland voor een overzicht:

www.ouders.nl/xdood.htm

 

Drop, , Van Ommen, Sylvia, Lemniscaat, ISBN 90 5637 472 9

kinderen filosoferen over wat hen na de dood zal overkomen, en maken een afspraak...


Oma Pluis, Bruna, Dick, Mercis Publishing, ISBN 90 5647 171 6

Ontroerend boekje over doodgaan, voor de allerkleinsten.

 

Kikker en het vogeltje, , Velthuys, Max, Leopold, ISBN 90 258 4754 4

 

Er woont een konijn in mijn kop

Hou op met die onzin,’ zegt mam.
‘Er woont helemaal geen konijn in je kop.’
Toch wel.
Maar Flebbel komt alleen te voorschijn
als er niemand is.
Dan gaat hij op mijn schouder zitten
en fluistert verhaaltjes in mijn oor.
Heel grappige verhaaltjes.
Ik lach mij altijd een breuk.
‘Jij bent gek,’ zegt Sofie.
‘Konijnen kunnen niet praten.’
Flebbel wel.

Marc de Bel, Er woont een konijn in mijn kop, Davidsfonds/infodoc, 2001, ISBN 90 6565 976 5

Bespreking

Er woont een konijn in mijn kop is een vertederend verhaal over een heel speciaal vriendje dat in het hoofd van een kleine jongen woont die zijn papa mist. Een prachtige aanzet om te beginnen praten met kinderen over denkbeeldige vriendjes, en waar die allemaal goed voor kunnen zijn.
Een knap staaltje van hoe Marc de Bel in het hoofd van kinderen kan kijken. Bianca Hugens zorgde voor prachtige illustraties, die veel ruimte laten voor eigen invulling.
Vanaf 6 jaar zegt de uitgever. Ik gebruikte het boek tijdens een filosofie klasje met 5-7 jarigen. Ze waren heel enthousiast, en gingen na bespreking van het boekje dadelijk aan de slag om een eigen "konijn" uit te vinden.

Meer weten over Marc De Bel? home.wanadoo.nl/richard.thiel/auteurs/mdbel.htm

 

Alice in wonderland

Lewis Carroll, De avonturen van Alice in Wonderland, 1872

Een mooie vertaling (zie bovenste kaft voor de afbeelding):
Lewis Carroll, De avonturen van Alice in Wonderland, Van Goor, 1989 en 2000, ISBN 90-00-03266-0

De avonturen van Alice hebben al veschillende generaties kinderen weten te boeien. De verhalen zelf, de ideeën erachter, de rare situaties waarin Alice verzeild geraakt waarin niets lijkt wat het is, het is een rijke bron om mee aan de slag te gaan om te filosoferen.

Uiteraard zijn er veel vertalingen en bewerkingen van het oorspronkelijke verhaal in de handel. Persoonlijk vind ik het origineel wel iets hebben (zeker de originele tekeningen), maar je kan ook enkele andere erg mooie boeken vinden:

Van Goor bracht een vertaling van Alice In Wonderland, Jigsaw book uit: Alice in Wonderland Puzzelboek, 2000, ISBN 90 00 03294 6
Met de originele prenten werden er zeven puzzels van 48 stuks gemaakt. telkens staat er naast de puzzels een stukje verhaal om te lezen.

Gottmer (zie tweede kaft) bracht ook een versie uit met bijzonder mooie illustraties, in 1999

Een zoeken op het web levert je wellicht nog mooie versies van het boek op.

 

Toon Tellegen
Webpagina over Toon Tellegen:home.wanadoo.nl/richard.thiel/auteurs/ttellege.htm

Misschien wisten zij alles

Toon Tellegen, Misschien wisten zij alles, Querido, 2002, ISBN 90 451 00010

Bespreking:
De dierenteksten van Toon Tellegen zijn interessant om mee te filosoferen.  Het boek "Misschien wisten zij alles", groepeert alle "verhalen over de eekhoorn en de andre dieren" die sinds 1984 werden gepubliceerd.  Het zijn verhalen die telkens weer verrassen.  Je kan na lezing van die verhaaltjes, erg rake gesprekken met kinderen voeren. Ik las in een andere bespreking: "Tellegen's versie van de bijbel, alleszins een even populair boek".

Is er dan niemand boos?

Een ander boek van Toon Tellegen gaat over boosheid: "Is er dan niemand boos"? is uitgegeven bij  Querido, 2002, ISBN 90 214 84625.  Bij het boek hoort ook een cd met enkele ingesproken verhaaltjes. Een bundel verhalen die allemaal draaien rond emoties, met als spilgevoel boosheid.  Korte verhalen met dieren zoals de klipdas, de tor, de eekhoorn, het nijlpaard in de hoofdrol, die stilstaan bij hun gevoelens of er door andere dieren op gewezen worden.  Mooie illustraties ook.  

Een moeder: Toon Tellegen heeft een aparte stijl, waarvan ik eerst twijfelde of hij mijn kinderen (5,5 en 3 jaar) wel zou aanspreken.  Maar het boek slaat wel degelijk aan.  De jongste houdt van dierenverhalen, de oudste reflecteer soms over de inhoud.  Volgens mij is het boek ook geschikt voor kinderen tot een jaar of tien om zelf te lezen.

Taartenboek

Toon Tellegen, Taartenboek, Querido, ISBN 90 214 8456 0

Verhalen van taarten, taarten om echt te maken, taarten met véél betekenis.

Ik heb reeds verschillende van de taart-verhalen gebruikt in mijn filosofie klasje

Mijn Vader

Toon Tellegen, Mijn vader, Querido, ISBN 90 214 32854

Van Tellegen's website:
Ik ben Jozef. "Mijn vader" gaat over…inderdaad, over mijn vader.
Mijn vader is de slimste, sterkste, mooiste en vooral grootste man van de wereld. Hij kan àlles! In mijn boekje vertel ik je wat mijn vader zo allemaal kan, en wat hij doet. Hij doet vast niet dezelfde dingen als jouw vader. Nee, mijn vader is werkelijk heel speciaal. Kijk, soms danst hij 's avonds op straat, helemaal alleen, onder een lantaarnpaal en dan tikt hij al dansend tegen mijn raam, tilt mij naar buiten, en dan dansen we samen, in het donker. Ook al roept mijn moeder dan "niet doen, niet doen". Mijn moeder heeft een grote rode hamer waarmee ze mijn vader soms een tik geeft op het hoofd. Maar verder zoenen ze ook wel veel hoor.
Mijn vader doet nog meer leuke dingen. Hij kan zichzelf onzichtbaar maken, en hij kan, met een soort tang, zichzelf omhoog trekken, zodat hij groter wordt, net zo groot als hij dat wil. En hij heeft ook de wereld gered. Ja, mijn vader is heel speciaal.
In mijn boekje staan heel veel tekeningen. Die zijn van Rotraut Susanne Berner. Die kan er ook wat van! En ik, Jozef, zit in het hoofd van Toon Tellegen, je weet wel: die grote verteller die al wel meer dan 1000 verhalen heeft geschreven

Meer lezen over Toon Tellegen? home.wanadoo.nl/richard.thiel/auteurs/ttellege.htm

 

Hoe de wereld begon

Ben Kuipers , Hoe de wereld begon, Leopold, 2002, ISBN  90 258 3738 7
Ingrid Godon maakte de illustraties

 Bespreking:

Alternatief scheppingsverhaal. leent zich om te filosoferen.
Thea is het hoofdpersonage, een meisje van 6 dat samen met haar grootmoeder het scheppingsverhaal opnieuw uitvindt. Thea’s grootmoeder vertelt het scheppingsverhaal op haar manier. God is een zesjarig meisje dat de wereld schept. Ze maakt eerst licht en daarna een meisje, Eva. En om Eva gelukkig te maken, schept God ook alle andere dingen, dikwijls op vraag van Eva. Als God moe is en wil gaan slapen, schept ze eerst nog een mensje opdat Eva niet alleen zou zijn: de jongen Adam. En eigenlijk is de schepping nog steeds bezig, bedenkt Thea.
Heel mooi verhaal, dat kinderen doet nadenken over het zijn van mensen op de wereld.
Het taalgebruik is aangepast aan kinderen, maar, heel belangrijk om filosoferen toe te laten, laat veel ruimte voor eigen invulling door de kinderen. De manier van schrijven sluit goed ana bij de denkwereld van kinderen
Prachtige illustraties van Ingrid Godon versterken de sfeer die het verhaal oproept.
Een aanrader!

De uitgever zegt 6+. Ik zou zeggen: zodra kinderen zich vragen stellen over "waar komen wij vandaan", en klaar zijn olm dara zelf over na te denken.

 

Haas vertelt

Max Velthuijs, Haas vertelt , Leopold, 2002, ISBN  90 258 3581 3

Bespreking:

De vijf verhalen in dit boek zijn allemaal leuk, poëtisch zelfs, en hebben een filosofische ondertoon.
Het eerste verhaal gaat over een jongen die met zijn zelfgemaakte vlieger de wijde wereld intrekt. Hij komt op een mooie plek waar hij altijd zou willen blijven…
In een volgend verhaal heeft de koning een hekel aan de fabrieken die roken en stinken.Maar geen nood: de molenaarszoon bedenkt een knappe oplossing.
Dan is er nog het verhaal van Olifant die van Krokodil een tijdmachine voor zijn verjaardag krijgt…
De tekeningen van Max Velthuijs erbij maken het natuurlijk helemaal af.
Dit boekje levert gegerandaard veel kijk- en leesplezier.
Om voor te lezen, samen te lezen, om te filosoferen met kleine kinderen.

Kweenie

Joke van Leeuwen, Kweenie, Querido, 2003 ISBN: 90-451-0023-1

Bespreking:

Een heel mooi boek, waarin verhalen in elkaar verweven zitten, en waarin een aantal filosofische thema's aan bod komen. Erg passend geïllustreerd.

Met de woorden van een moeder:
Ik heb hier ook al vanalles geprobeerd met D. Hij leest eigenlijk alleen maar informatieve boeken. Soms doe ik pogingen om hem echte leesboeken te laten lezen, maar dat pakt niet.
Ik heb al eens een deel van een verhaal verteld, en gestopt waar het spannend was, in de hoop dat hij dan zelf het vervolg gaat lezen. Nee dus.
Ik heb van die echte griezelverhalen gekocht, omdat ik weet dat hij daar van houdt. Hij verzint zelf graag van die verhalen, maar ze lezen: nee.
Enkel Joke Van Leeuwen lijkt hier nu te pakken. Eerst heeft hij het boek "Kweenie" gelezen, en nu heeft hij "Deesje" hier liggen.
Kweenie gaat over iets dat uit de lucht komt vallen, en hij weet niet hoe hij heet.
Deesje gaat over een meisje dat enkel "wieweetwatwaar"boeken leest. Haar vader vindt dat niet normaal, en iemand die kinderkunde studeerde zegt dat ze maar eens bij andere kinderen moet gaan logeren, dat zal haar deugd doen. Onze psychologe had hem dat boek aangeraden. In de bib staat dit boek bij +9, maar persoonlijk vind ik dat het best voor kinderen van een jaar of 6-7 ook gaat. Het zijn zeer korte hoofdstukjes, dus als ze al een beetje zelf kunnen lezen is dat echt wel goed te doen.
De bladopbouw is zeer speels, met tekeningen of met afwisselende lettertypes. En ik denk dat dat hetgene is wat helpt, het ziet er dan niet zo saai uit.

 

Deesje

Joke Van Leeuwen, Deesje, Querido, ISBN 90 214 3292 7
Vanaf 8 j zegt de uitgever

 

Mijn hart is een pinguïn

Chiharu Sakazaki / Bart Moeyaert,  Mijn hart is een pinguïn, Pantalone, 2002, ISBN 90-805417-2-9

Bespreking:
Een boekje met muziek, poëzie, vol zingeving en draadjes die je naar filosofische discussies met kinderen leiden: de symboliek van het hart, van de donkere en lichte kant van een hart, het thema van zichzelf zijn, van zich goed of juist niet goed in zijn/haar vel voelen.... Een boekje om te koesteren! De muziekcd die erbij zit, past wonderwel bij de teksten. Prachtig project!

De uitgever zegt "vanaf 5 jaar". Ik vond het nog iets te moeilijk om helemaal af te werken met 5-jarigen. Vanaf 7 zou ik persoonlijk zeggen.

De appels van meneer Peabody

Madonna, De appels van meneer Peabody,

Bespreking:

In Dit boek denkt heel het dorp dat meneer Peabody, de coach van de honkbalploeg voor kinderen, een dief is. Hij "neemt" namelijk elke week een appel van de winkel, zonder te betalen. Alleen... Hij betaalde die appel dezelfde morgen, bij het halen van zijn melk.
Dit verhaal is gebaseerd op de Kabbalistische leer, en gaat over hoe men met ondoordacht geroddel veel schade kan toebrengen. Erg poëtisch gebracht, met prachtige illustraties.

In mijn filosofie klasje was de spontane uitspraak van B (5)., na voorlezing van dit verhaal: "Hoe ontroerend!"

De schepping

Bart Moeyaert, illustraties door Wolf Erlbruch, De Schepping, Querido, ISBN 90 451 0045 2
Leeftijd: 6+

Bespreking:
Alternatief scheppingsverhaal. Zeer poëtiche tekst, mooie bijpassende tekeningen, goede aanzet voor een filosofische discussie over het ontstaan van "Alles".

"In het begin was er niets. Het is moeilijk om je dat voor te stellen. Je moet alles wat er nu is nog niet laten zijn. Je moet het licht uitdoen, en er zelf niet zijn, en dan ook nog eens al het donker vergeten, want in het begin was er niets, ook het donker niet. Als je het begin van alles wil zien moet je erg veel weglaten. Ook je moeder."

 

 

Hallo meneer God… met Anna

Fynn, Hallo meneer God… met Anna, Uitgeverij Callenbach, Kampen, ISBN 90 266 0583 8

Bespreking
De 19-jarige Fynn weet niet waaraan hij begint als hij Anne, recht van de straat, meeneemt naar huis. Zij blijkt een rechtstreekse lijn met God te hebben, waarbij geen kerk of andere tussenpersoon in de weg staat. Prachtig boek over hoe ene kind eerlijk, rechtdoor, onbevangen met een God-persoon omgaat.



Winnie de Poeh boeken

A.A. Milne, Winnie de Poeh, Illustraties: E.H. Sheppard
Uitgeverij Van Goor, Amsterdam, ISBN 90 000 2608 3

A.A. Milne , Het huis in het Poeh-hoekje, Illustraties: E.H. Sheppard, Uitgeverij Van Goor, Amsterdam, ISBN 90 000 2618 0

Beide boeken samen gebundeld:
A.A. Milne, De wereld van Pooh, , Van Goor, ISBN 90 00 02944 9

en nog vele andere vertalingen en van de originele Pooh verhalen afgeleide boeken vind je in de bib en boekhandel...

Bespreking:
Moet het nog? Niet alleen zijn onze kinderen gek van de figuurtjes op zich, maar tegelijk gaat veel van wat je in die verhalen leest erg diep. Pooh die steeds weer verwijst naar het zagemeel in zijn kop, waardoor hij gewoon geen slimme beer KAN zijn. Ioor die wel in een permanente staat van depressie lijkt te verkeren. De onbezonnenheid, impulsivteit en tegelijk de hypergevoeligheid van Teigetje. De onzekerheden van Knorretje. De nood aan regels en structuur van Konijn: allemaal handvaten voor een verder gesprek, waarbij kinderen heel snel de link naar zichzelf en hun eigen problemen/probleempjes leggen.

Anders is leuk!

Francine Oomen, Anders is leuk!

Bespreking:

Over een kameleon die bij iemand wil horen, maar er pas na veel gezoek in slaagt. Hij komt verschillende dieren tegen, maar is en blijft “anders” (dat is dan ook zijn naam). Tenslotte komt hij zijn eigen soort tegen. En blijkt dat hij ook ergens bij hoort, en dat ook hij (en zijn soort) iets héél goed kunnen (zich verstoppen). Thema’s: het gaat over anders zijn, over ergens willen bijhoren, over dat anders ook echt leuk is, en dat je altijd wel ergens bijhoort, ook als je naam “anders” is.
Ik heb dit boek tijdens een uurtje met 4-5 jarige hoogbegaafde kinderen gebruikt (schooljaar 2002-2003), en ze waren er zeer enthousiast over. Ze gingen ook direct aan de slag om anders in te kleuren. (dat was ons doe-moment) en bleven over “anders is ook leuk” verder praten.

Olikonijneendpauwpanter

I. Vander Veken en Nicole Rutten, Olikonijneendpauwpanter, Standaard uitgeverij, ISBN 90 76 90090 6

Bespreking:

Een boek over anders zijn, over nergens bijhoren en toch weer ergens thuiskomen, over aanvaarding van wie anders is en een plaats vinden in de wereld.

Voor de kleinsten vanaf 5 jaar zegt de uitgever. Onze kinderen waren 3 en 4, toen ze dit verhaal heel mooi vonden.

 

 

Jij bent de liefste

 
 Hans Hagen, Monique Hagen,  Jij bent de liefste, Querido, 2002, ISBN 90-451-0008-8
 Illustrator: Marit Tornqvist

Bespreking:
Een boek vol gedichtjes en wijze tekstjes over elkaar graag zien, over gevoelens, over bij elkaar horen. Om voor te lezen en samen te lezen, al vanaf 4 jaar.

Hallo is daar iemand?

Jostein Gaarder, Hallo is daar iemand?, Querido

Bespreking: Filosofisch boekje voor wijsneuzen.

Hier alvast de bespreking van www.bib.vlaanderen.be, waar vermeld wordt "vanaf 8 jaar" - vanaf 6 jaar om voor te lezen kan best!

Dit 'filosofie-doeboekje' behandelt de grote vragen des levens met als achtergrond het ontstaan van de wereld, de planeten, de kosmos. Oom Joachim verhaalt aan de achtjarige Camilla, die binnenkort een broertje of een zusje zal krijgen, over toen hij in hetzelfde schuitje zat als Camilla nu. De dag vóór de bevalling ontmoette hij Mika, een bewoner van de planeet Eljo. Gek toch dat Joachim en Mika uiterlijk zo sterk op elkaar gelijken! Nog gekker is dat de twee elkaar ontmoet hebben: "Als jij onder in een dal woonde en ik in een ander dal, dan konden we toch allebei naar boven klimmen? En dan konden we elkaar toch ook boven op de berg tegenkomen?" In zeven hoofdstukken slaagt Gaarder erin verwondering op te wekken voor een gewone steen, een blad, de zee, een kip... "Behalve op onze eigen aardbol zal er in het hele heelal waarschijnlijk nergens een kip te vinden zijn. Terwijl het heelal onvoorstelbaar groot is! Dan kun je een kip toch niet 'gewoon' noemen". Met leuke voorbeelden maakt de auteur-filosoof het vanzelfsprekende bijzonder. De verhaallijn is heel helder, de talrijke illustraties van Angela de Vrede hebben mooie kleuren en vullen de tekst goed aan. Het geheel is gelukkig niet doorspekt met het soort flauwe dialogen dat in De wereld van Sofie voorkomt. Het is ook geen overzicht van grote filosofen geworden, wél zijn de raadsels, de vragen, de filosofische discussies geschetst tegen een achtergrond van natuurwetenschappelijke weetjes: de zwaartekracht, het uitgestorven ras der dinosaurussen, het
ontstaan van het eerste leven in de zee. Juist door die kennis van die ene planeet uit te spelen tegen de kennis over een andere planeet zet Gaarder die zogenaamde wetenschap op zijn kop. Wat leidt tot de zo belangrijke vraag! "Waar ik vandaan kom, buig je altijd als iemand een goede vraag stelt, legde hij uit. Hoe dieper de vraag, hoe dieper de buiging". Vertaald uit het Noors door Janke Klok en Lucy Pijttersen.


 

Man

Geert De Cockere, Man, www.pigmalion.be, 2004

Een boek behorend bij een Musica project, over de zoektocht naar zichzelf van Man. Poëtisch, met mooie tekeningen bij, een aanrader! Ook als Musica project of voor enkele lessen op school te gebruiken, Musica heeft daar trouwens werkboekjes voor!

prentje volgt...


De familie Kleine Witte Olifant

Frankel, Alona,
De familie Kleine Witte Olifant, 1980, De Vries - Brouwers, Antwerpen, ISBN 90 6174 198 X

 

Ik ben niet bom (i.v.m. dyslexie)

Van de Coolwijk, Marion, Ik ben niet bom , Fontein, 2000, ISBN 90 2611 645 4, 9j +

Ik ben niet bom' is uitgegroeid tot een reeks van boeken, aangepast aan lezers met dyslexie (zie website)

Ziezo (versjes), tiende druk

Schmidt, Annie M.G., Ziezo, Querido, ISBN 90 214 8167 7

Héérlijk blijft het, deze versjes voorlezen aan onze kinderen! Ze zijn tussen 3 en 7, en genieten ervan. Je kan er vaak even over praten, de versjes zijn open genoeg om een gesprek uit te lokken.

.

Misschien wel echt gebeurd, tweede druk

Schmidt, Annie M.G., Misschien wel echt gebeurd, Querido, ISBN 90 214 8094 8

Allerlei korte verhalen, waar vaak een extra dimensie in zit. Kan je gebruiken om met heel jonge kinderen al te filosoferen, of gewoon om voor te lezen.

In de klas filosoferen...

Opgelet! Hier volgen nog enkele boeken om mét kinderen te lezen, en om samen te filosoferen. Het zijn boeken met handvaten om te filosoferen maar niet om even in een kind zijn/haar handen te stoppen zonder begeleiding.

Iets voor op school, in de kangoeroeklas, of in de gewone klas.

Zie later onze sectie van de website ivm materiaal voor de kangoeroeklas - filosoferen. We geven alvast enkele titels als voorproefje.

 

Berrie Heesen, diverse boeken

Klein maar dapper, 1996, Heesen, B., Damon, ISBN 90 5573 251 6, 5+


De vliegende papa's, 2000, Heesen, B., Damon, ISBN 90 5573 065 3, 10+


Kinderen filosoferen, leerlingenboek, 1998, Heesen, B., Damon, ISBN 90 5573 193 5, 10+


Kinderen filosoferen, docentenboek, 1998, Heesen, B., Damon, ISBN 90 5573 243 5, 10+


Durft Marie in de ton?, 2002, Heesen, B., Damon, ISBN 90 5573 256 7, 7+ (dit vond ik een nogal langdradig boek met té veel thema's door elkaar dat eigenlijk niet in het rijtje thuishoort)

"Ik gebruik de boeken van Berrie Heesen om te filosoferen met jonge kinderen. Ze zijn prachtig als basismateriaal. Berrie Heesen geeft hier eigenlijk kant en klaar materiaal, dat ook uitnodigt om verder op dezelfde manier nieuwe onderwerpen uit te werken. De kinderen zijn erg enthousiast"

Jostein gaarder

Het bekendste boek van Jostein Gaarder is ongetwijfeld "De wereld van Sofie", dat in vele talen werd vertaald, en zelfs een verfilming kreeg. Jostein Gaarder heeft echter ook andere pareltjes geschreven. Een bespreking van enkele daarvan vind je hier

Zo is "Hallo, is daar iemand" bijvoorvbeeld een geweldig leuk boekje om met jonge kinderen te filosoferen.

Het carnaval der dieren

Philip de Vos, Het carnaval der dieren, Uitgeverij Lemniscaat, 1999, ISBN 90-5637-200-9, 32 pagina's
Ill.: Piet Grobler

Het carnaval der dieren is een dichtbundel .De linker-pagina's bevatten de originele teksten van de Zuid-Afrikaanse dichter Philip de Vos. Op de rechter-pagina's staan de Nederlandse vertalingen van Fran de Jong. Beide varianten zijn prachtig, net als de prenten van beeldend kunstenaar Piet Grobler.
Het boekje is geïnspireerd door Le Carnaval des Animaux van Camille Saint-Saëns, waarin de dieren de revue passeren.
Het carnaval der dieren is een boekje om te hebben! Een mooie, verzorgde uitgave. Inhodelijk "klopt" het helemaal, en de tekeningen passer er heel goed bij. Bovendien is het erg leuk om de Zuid-Afrikaanse tekst met het Nederlands te vergelijken.

8+ zegt de uitgever. Korreltje zout bij de hand houden ivm leeftijdsaanduidingen is gezond.

Tip: Waarom eens geen voordracht in de klas organiseren?

 

  Willen planten ook baby's?(verslag), 1994, Mathews, G., Lemniscaat, ISBN 90 6069 913 0
  Spelen met denken , 2000, Martens, E., Lemniscaat, ISBN 60 5637 256 4, volwassenen,
  Spelenderwijs filosoferen met kinderen, 2000, van Bodegraven, Nanda, Elsevier, ISBN 90 3522 246 6, 6+
  Kriebels in je hersenen, 2002, van Bodegraven, Nanda en Kopmels, Tamar, SWP, ISBN 90 6665 543 1, 3+, ,
  Jong en Wijs, filosoferen met kinderen(verslagen), 2001, Rondhuis, Thecla, Piramide, ISBN 90 2454 058 5
  Het hoofd van Marieke, 2001, Goeminne, Siska en Jagtenberg, Yvonne, Hillen/Davidsfonds/Infodok, ISBN 90 768 9702 6, 4+
De woordeneter, , Dedieu, Thierrry, Luister, ISBN 90 7489 213 2, 7+,
nog verkrijgbaar bij: www.matildasboek.nl/ (in Amsterdam, helaas)
  Mijn woordenboek, , Desmarteau, Claudine, Luister, ISBN 90 7489 267 1, 6+, ,

  Heel de wereld (prenten en foto's, geen tekst), 2000, Couprie, K. en Louchard, A., Lannoo, ISBN 60 2094 578 5, 0 - 6, , Lesbrief in pdf te downloaden via de lannoo website

© www.hoogbegaafdvlaanderen.be | Email : info@hoogbegaafdvlaanderen.be