Home Hoogbegaafd Herkenning Testen HB thuis Sociaal leven HB op school Probleemkinderen? Adresboek FAQ Goed voor een glimlach Literatuur
Didactisch materiaal
Kenmerken van goed materiaal
Kleuters
Rekenen, wiskunde
Denkspellen
Taal
Technologie
Puzzelen
Ruimtelijk inzicht
Constructiemateriaal
CD ROM
Secundair
Tips allerhande
Probeer dit eens
Sociaal-emotioneel
Diversen
Werk eens op het web
 
 
 
 
 
Materialen - Denkspellen

CLIM

 

Axenroos
Axenroos:
materialen

Een interessant overzichtje van materialen vind je hier

Enkele informatieve plaatsen rond axenroos op het web:

 

Roos van Leary

(deels een) Basis voor de axenroos: Roos van Leary

Leary heeft in 1957 een model ontworpen waarmee relaties tussen mensen ik kaart gebracht kunnen worden: de zogenaamde "Roos van Leary". Dit model kan behulpzaam zijn voor het verkrijgen van meer zicht op het betrekkingsniveau.

Uit veel onderzoeken in de sociale wetenschappen naar menselijke relaties komen telkens twee hoofddimensies naar voren:

1. een dimensie rond controle, invloed en dominantie
2. een dimensie rond intimiteit en affectie.

Dat wil zeggen, wanneer mensen met elkaar omgaan, speelt er enerzijds steeds iets van macht en invloed of het ontbreken daarvan en anderzijds iets van persoonlijke afstand of nabijheid.


De eerste dimensie betreft de mate waarin mensen invloed op elkaar uitoefenen.
Aan het ene uiterste van deze dimensie vinden we "veel invloed" (macht, overheersing, dominantie en dergelijke), aan het andere uiterste "weinig invloed" (volgzaamheid, onderwerping en dergelijke).
De invloedsverdeling tussen gesprekspartners kan dan ook verschillende vormen aannnemen. Wanneer de invloedsverdeling gelijk is, spreken we van een symmetrische relatie. Wanneer ze ongelijk is van een complementaire relatie.

De tweede dimensie betreft de vraag naar hoe persoonlijk of afstandelijk de betrokkenen met elkaar omgaan. Op deze dimensie gaat het meer om vragen van samenwerking of tegenwerking, sympathie of antipathie, affectie of afwijzing en alle varianten hiertussen.
Aan het ene uiterste van de samenwerkingskant plaatsen we coöperatieve gedragingen als ondersteunen, helpen en assisteren; aan het andere uiterste allerlei gedragingen die juist afstand scheppen en tegenwerking impliceren.

Gaat de eerstgenoemde dimensie over de thematiek "boven of onder", de tweede dimensie gaat over "dichtbij of veraf" ofwel "samen of tegen". Leary heeft zijn model gebaseerd op deze twee dimensies: de "boven-onder" dimensie tekent hij verticaal, de "tegen-samen" dimensie horizontaal. (Zie figuur). Met dit model kunnen we symmetrische en complementaire interacties beter aangeven.

In principe zijn heel wat symmetrische en complementaire interacties denkbaar. Telkens wanneer gedrag uit een bepaalde sector, zeg leidend gedrag of agressief gedrag, beantwoord wordt met gelijksoortig gedrag, dus met eveneens leidend of agressief gedrag, is dit een symmetrische interactie. Telkens wanneer gedrag uit een bepaalde sector, bijvoorbeeld weer leidend of agressief gedrag, beantwoord wordt met gedrag uit de tegenoverliggende sector in de andere cirkelhelft, dus met afhankelijk of met opstandig gedrag, is dit een complementaire interactie. Op grond hiervan zijn de complementaire interacties uit de figuur mogelijk.

Uit onderzoek is gebleken dat de volgende complementaire patronen veruit het meest voorkomen in groepen:

  • - leidend-afhankelijk, en omgekeerd: afhankelijk-leidend
  • helpend-meewerkend, en omgekeerd: meewerkend-helpend
  • competitief-agressief, en omgekeerd: agressief-competitief.

Wat bertreft symmetrie komen de volgende patronen in groepen het meest voor:

  • meewerkend-meewerkend ("samen"-"samen")
  • afhankelijk-afhankelijk ("samen"-"samen")
  • agressief-agressief ("tegen"-"tegen")
  • competitief-competitief ("tegen"-"tegen")

Met andere woorden: "samen"-gedrag van de één wordt meestal beantwoord met "samen"-gedrag van de ander. "Tegen"-gedrag van de één roept meestal nieuw "tegen"-gedrag op.

Samenvatting

Hieronder staat een samenvattend overzicht van de acht sectoren in de Leary-roos door per sector het betrekkingsniveau samen te vatten.

  1. De sector Boven-Samen (BS).
    zelfdefinitie: ik ben sterker, beter dan jij; Ik overzie "het"
    definitie van de ander: jij bent zwak en hulpbehoevend
    relatiedefinitie: jij moet naar mij luisteren
  2. De sector Boven-Tegen (BT).
    zelfdefinitie: ik ben beter dan wie ook, ik vertrouw alleen op mezelf
    definitie van de ander: jij bent vijandig en zwak
    relatiedefinitie: kijk naar mij en voel je minderwaardig
  3. De sector Tegen-Boven (TB).
    zelfdefinitie: ik ben kwaad, bedreigend
    definitie van de ander: jij bent vijandig en machteloos
    relatiedefinitie: wees bang voor mij
  4. De sector Tegen-Onder (TO).
    zelfdefinitie: ik ben anders dan anderen, ik heb niemand nodig
    definitie van de ander: jij bent onbetrouwbaar, jij mag mij niet
    relatiedefinitie: verwerp me, haat me maar
  5. De sector Onder-Tegen (OT).
    zelfdefinitie: ik doe alles verkeerd, het is mijn eigen schuld
    definitie van de ander: jij bent bedreigend
    relatiedefinitie bemoei je maar niet met mij
  6. De sector Onder-Samen (OS).
    zelfdefinitie: ik ben zwak en gewillig, ik heb hulp nodig
    definitie van de ander: jij bent steviger dan ik
    relatiedefinitie: jij moet mij helpen en leiding geven
  7. De sector Samen-Onder (SO).
    zelfdefinitie: ik ben vriendelijk, aardig en meegaand
    definitie van de ander: jij bent ook vriendelijk en aardig
    relatiedefinitie: zeg maar wat je wilt; ik ben tot alles bereid
  8. De sector Samen-Boven (SB).
    zelfdefinitie: ik ben evenwichtig, betrouwbaar en sympathiek
    definitie van de ander: jij bent ook evenwichtig en sympathiek
    relatiedefinitie: wij mogen elkaar graag

 

Axenroos

De axenroos is deels dus gebaseerd op de roos van leary, maar er zitten ook andere elementen in verwerkt.

(de volgende korte tekst hebben we gekregen van relatiestudio, waarvoor dank)

"De Axenroos is zeker in Vlaanderen wijd verspreid. Ze werd in de jaren'60 ontwikkeld door F. Cuvelier (Cuvelier, 1976;1998) als observatiesysteem van interacties tussen volwassenen, met name psychiatrische patiënten in de gezinsverpleging te Geel. De axenroos integreert inzichten uit de filosofie (Hegel, Buber, natuurfilosofen), verworvenheden uit de psychologie (Bales, Lévy-Strauss, Oliver, Leary, Longabaugh, Schutz) en antropologische observaties. Ze werd gedurende jaren vormingswerk met volwassenen verfijnd en in de jaren'80 met behulp van een aantal enthousiaste kleuterjuffen toegankelijk gemaakt voor jonge kinderen. Het oorspronkelijk classificatiesysteem bevat 216 axen; bij volwassenen wordt gewerkt met 36 categorieën die bij kinderen herleid worden tot 10. Hierbij wordt gebruik gemaakt van dieren"

Er bestaat een heel pakket aan materialen waar leerkrachten gebruik van kunnen maken om de axenroos te integreren in hun werking rond sociaal-emotioneel welbevinden, en die hen kan helpen binnen de klas aandacht te besteden aan een goede onderlinge verstandhouding.

Het is wel aangeraden een degelijke vorming rond de axenroos te volgen. Anders worden de axen dieren enkel gebruikt in hun "typische" kenmerken, en verworden ze tot karikaturen.

 

CLIM

Coöperatief leren

Een mama vertelt...

Op de vorige school van mijn kinderen werkten we in de kangoeroeklas niet alleen met materialen die de kennis verrijkten, maar zochten we ook naar werkmateriaal dat het "sociaal-emotionele zijn" beïnvloedt. De school heeft een heel goede zorgwerking, en bij bespreken van de bijscholing rond "Climmen" besloten we om dit ook eens in de kangoeroeklas te proberen. "Clim"-opdrachten gaan vooral over het leren samenwerken, het aanvaarden en begrijpen dat we allemaal verschillend zijn, enz....
Niet alleen probeert men zo het pesten aan te pakken, maar ook het communiceren, het discussiëren, het samenwerken,.... Wij hebben dit met succes in de kangoeroeklas gedaan, er werd reeds meerdere keren "geclimd", en het voordeel is dat dit in feite werkmateriaal is dat voor de ganse school bruikbaar is, reeds van in het kleuter!
De Clim-opdrachten zijn te verkrijgen bij steunpunt ICO (st-Pietersnieuwstraat in Gent) en Sego (gok-onderwijs). Het werkmateriaal is niet zo duur in aanschaf (prijzen bij ICO steunpunt), maar het grote voordeel is dat het voor iedereen op school gebruikt kan worden, niet alleen voor de hb, en dit zal voor de school misschien doorslaggevend zijn om de aankoop te rechtvaardigen.


© www.hoogbegaafdvlaanderen.be | Email : info@hoogbegaafdvlaanderen.be